|
مؤلفه‌های تأثیرگذار برگرایش نوجوانان و جوانان به مصرف قلیان: کاربردی از نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده در شهر یاسوج
|
پریوش شایگان    1، محسن شمس2 ، نرگس روستایی3 ، حمیدرضا غفاریان شیرازی4 |
1- گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، یاسوج، ایران ، badakhshanpari@gmail.com
2- گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، یاسوج، ایران
3- گروه آمار و اپیدمی‌ولوژی، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، یاسوج، ایران
4- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، یاسوج، ایران |
|
|
چکیده: (1717 مشاهده) |
زمینه و هدف: مصرف دخانیات به ویژه قلیان یکی از مشکلات رفتاری عمده در حوزه سلامت است که در طی سالیان اخیر، گسترش بیشتری در بین جوانان و نوجوانان پیدا کرده است. با وجود اجرای برنامه های مختلف برای کاهش این رفتار در ایران، به نظر می‌‌رسد توجه چندانی به استفاده از الگوهای رفتاری برای طراحی مداخلات اثربخش در این حوزه نشده است. این مطالعه با هدف تعیین مؤلفه‌های تأثیرگذار برگرایش نوجوانان و جوانان به مصرف قلیان: کاربردی از نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده در شهر یاسوج بود.
روش بررسی: این مطالعه یک پژوهش توصیفی ـ مقطعی می‌‌باشد که در ماه های پایانی سال 1398 با هدف سنجش عوامل پیشگویی کننده قصد ترک مصرف قلیان در جوانان ساکن شهر یاسوج انجام شد. 157 نفر از افراد 15 تا 30 ساله مراجعه کننده به قهوه خانه ها و باغ های تفریحی منطقه توریستی آبشار یاسوج با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامه سنجش سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده برای آنها تکمیل شد. در این مطالعه از آمار توصیفی در قالب درصد فراوانی، میانگین و انحراف‌معیار هم‌چنین آمار تحلیلی در قالب رگرسیون خطی چندگانه استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های توصیفی در قالب درصد فراوانی, میانگین و انحراف معیار و نیز آمار تحلیلی در قالب رگرسیون خطی چندگانه تحلیل شدند.
یافته‌ها: بیشترین فراوانی شرکت کنندگان در مطالعه را مردان و با میانگین سنی2±20 سال، تحصیلات بالای دیپلم و ساکن مناطق شهری تشکیل می‌‌دادند. در بیش از 70 درصد شرکت کنندگان سابقه مصرف قلیان دربین اعضای خانواده به ترتیب(برادر و پدر با بیشترین فراوانی) ذکر شد. بیش از 96 درصد شرکت کنندگان دوستانی داشتند که قلیان می‌‌کشیدند و میانگین اولین سن مصرف قلیان در آنها 77/2±88/16 سال بود. بیش از 63 درصد شرکت کنندگان، محل معمول مصرف قلیان را کافی شاپ‌ها و قهوه خانه‌ها ذکر کردند. در بین سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده قدرت پیشگویی کنندگی سازه کنترل رفتاری درک شده برای قصد ترک مصرف قلیان بیشتر از سایر سازه‌ها بود (001/0>(P.
نتیجه‌گیری: با توجه به کمرنگ بودن نقش الگوها و نظریه‌های تغییر رفتاری در کاهش می‌زان مصرف قلیان در ایران، به نظر می‌‌رسد مداخلاتی که بر اساس سازه‌های با قدرت پیشگویی کنندگی بیشتر مانند سازه کنترل رفتاری درک شده در مطالعه حاضر هستند، بتوانند تأثیرات متفاوتی نسبت به برنامه‌های معمول داشته باشند.
|
|
| واژه‌های کلیدی: جوانان، قلیان، نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده، کنترل رفتاری درک شده، قصد ترک قلیان |
|
|
متن کامل [PDF 985 kb]
(473 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
آموزش بهداشت
دریافت: 1399/7/19 | پذیرش: 1400/5/13 | انتشار: 1400/6/15
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
