چکیده:
مقدمه و هدف : مخدر ها شامل آلکالوئید های طبیعی و مشتقات سنتتیک آنهاست. این ترکیبات اثرات فارماکولوژیک خود را از طریق اتصال با رسپتورهای مختلف مخدری اعمال می کنند. حداکثر اثرات توکسیک و درمانی آنها عموماً 90 دقیقه پس از تجویز خوراکی حاصل می شود. بروز مسمومیت حاد با این مواد دارای عوارضی شامل؛ عوارض سیستم اعصاب مرکزی، تنفسی و ریوی، گوارشی و ... است. مخدر ها در دراز مدت منجر به بروز تغییراتی در تعداد و حساسیت رسپتورهای مخدری شده که علت بعضی از اثرات تحمل و ترک آن می باشد. با توجه به این که با ارزیابی دقیق و به کارگیری روش های درمانی و محافظتی به موقع می توان از میزان مرگ و میر بیماران کاست، این پژوهش با هدف تعیین فراوانی بیماران مسموم با مواد مخدر بر اساس خصوصیات فردی و بالینی طراحی و اجرا شد.
مواد و روش ها : در این مطالعه توصیفی به صورت گذشته نگر، پرونده کلیه 2520 بیمار بستری در بخش مسمومین مرکز پزشکی نور و علی اصغر اصفهان در سال 1380 مورد بررسی قرار گرفتند. از مجموع 2520 بیمار، تعداد 263 مورد دچار مسمومیت با مواد مخدر بودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود و اطلاعات استخراج شده شامل؛ خصوصیات دموگرافیک و علایم بالینی بودند. داده های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS و شاخصهای توصیفی تحلیل شدند.
یافته ها : فراوان ترین گروه سنی، گروه 30ـ21 سال (3/38 درصد)، بیشترین فراوانی طول مدت بستری 7ـ1 روز (8/55 درصد)، بیشترین فراوانی جنسی مردان (4/71 درصد) و بیشترین فراوانی فراوانی نیاز به حمایت تنفسی (18 درصد) بودند. طریقه مصرف سم خوراکی (8/68 درصد) ، شایع ترین علایم بالینی بدو ورود را علایم سیستم عصبی مرکزی (1/74 درصد) و بیشترین نوع مخدر مصرفی تریاک (4/60 درصد) بود. فراوانی مرگ و میر (5/4 درصد) بود.
نتیجه گیری : مسمومیت با مواد مخدر منجر به مرگ و میر در این بیماران گشته است و معمولاً افرادی علایم بالینی شدیدتر داشتند که دیرتر به بیمارستان مراجعه نموده یا میزان مخدر مصرفی بیشتر و یا از نوع قوی تری بوده است. بیشترین نوع ماده مصرفی تریاک و به صورت خوراکی است که سهل الوصول بودن آن را می رساند. مرگ در 5/4 درصد بیماران اتفاق افتاده و علت اصلی آن تضعیف تنفسی همراه با هیپوکسی بوده است.
واژه های کلیدی :مسمومیت با مخدر ها، سمیت، مصرف بیش از حد دارو، سؤ مصرف دارو
Jabalameli M, Ezadi N. Frequency Distribution of Opiate Poisoning according to Individual Characteristics and Clinical Manifestations. armaghanj 2005; 10 (37) :71-80 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-808-fa.html
جبل عاملی دکتر میترا، ایزدی دکتر نسترن. توزیع فراوانی مسمومین با مواد مخدر بر اساس شاخص های دموگرافیک و خصوصیات بالینی. ارمغان دانش. 1384; 10 (37) :71-80