چکیده:
مقدمه و هدف: بعد از عمل جراحی قلب باز در بخش مراقبتهای ویژه، قرار دادن بیماران در وضعیت نیمه نشسته و خوابیده به پشت، از مدتها پیش به عنوان یک مانور درمانی جهت بهبود اکسیژناسیون، برای جلوگیری از هیپوکسی و پیامدهای خطرناک آن مطرح بوده است، ولی تا کنون برای مقایسه تأثیر دو وضعیت فوق بر میزان تبادلات گازی و بهبود اکسیژناسیون و جلوگیری از هیپوکسی در ایران مطالعات زیادی صورت نگرفته است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی مقــایسهای تــأثیر وضعیت نیمه نشسته و خوابیده به پشت و مدت زمان آن بر نتایج گازهای خون شریانی بیماران بستری در بخش مراقبتهای ویژه جراحی قلب باز مرکز مازندران انجام شده است.
مواد و روشها : این یک مطالعه نیمه تجربی است که در سال 1387 در مرکز جراحی قلب دانشگاه علوم پزشکی مازندران بر روی 30 نفر از گروه سنی60 ـ 18 ساله که به روش نمونهگیری آسان و در دسترس از بیماران بخش مراقبتهای ویژه که واجد شرایط ورود به تحقیق بودهاند، انتخاب گردید. تأثیر تغییر وضعیت و مدت زمان آن از حالت نیمه نشسته به وضعیت خوابیده به پشت در زمانهای 15، 30، 45 و 60 دقیقه بر میزان گازهای خون شریانی با استفاده از دستگاه آنالیزر اندازهگیری شد، سایر اطلاعات لازم با استفاده از چک لیست، پرونده بیمار و نتایج آزمایشگاهی به دست آمده است. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمون آماری آنالیز واریانس برای دادههای تکراری تجزیه و تحلیل شد.
یافتهها: میانگین درصد اشباع اکسژن خون شریانی قبل از تغییر وضعیت( نیمهنشسته) 18/0 ±77/98 درصد، بعد از تغییر وضعیت(خوابیده به پشت) در زمانهای15، 30 و 45 دقیقه مقادیر یکسان و برابر با 16/0± 79/98 درصد بود و در دقیقه 60 به 44/0±43/98 درصد رسید که اختلاف معنیداری نداشتند. میانگین فشار سهمی دیاکسیدکربنخون شریانی قبل از تغییر وضعیت 77/0± 92/37 درصد و بعد از تغییر وضعیت به ترتیب در زمانهای مذکور دارای اندازههای 03/1±67/38 درصد، 03/1 ±52/37 درصد،96/ 0±95/37 درصد و در دقیقه 60 به 84/0± 50/37 درصد رسید که اختلاف معنیداری نداشتند. میانگین فشار سهمی اکسیژن خون شریانی قبل از تغییر وضعیت برابر 17/6±72/145 درصد و 30 دقیقه بعد از تغییر وضعیت به 78/5±49/143 درصد کاهش یافته و 60 دقیقه بعد مجدداً به 03/6±31/146 درصد افزایش یافت، که اختلاف معنیداری ملاحظه نشد.
نتیجهگیری: در این تحقیق ملاحظه شد که تغییر وضعیت و مدت زمان آن تغییر چندانی در نتایج آزمایشگاهی گازهای خون شریانی ایجاد نمینماید و این بیماران نبایستی به منظور بهتر شدن تبادلات گازی در وضعیت نیمه نشسته قرار بگیرند، زیرا که این وضعیت نمیتواند تأثیر مثبتی در تبادلات گازهای خون شریانی ایجاد نماید و از مشکلات خطرناک و جدی ناشی از هیپوکسی جلوگیری نماید و ممکن است ما را از انجام اقدامات دیگر برای رفع هیپوکسمی باز دارد، لذا بهتر است بیمار را برای راحتی بیشتر وجلوگیری از زخمهای فشاری در نواحی مستعد و سُر خوردن بیمار به پایین تخت در وضعیت خوابیده به پشت قرار داد.
واژههای کلیدی: وضعیت، هیپوکسی، اکسیژناسیون، گازهای خون
Sadeghi R, Safari M, Karimlou M, Baghery nesami M, Esmaily douky Z. Study of Position effect on Results of ABG of Hospitalized Patients in ICU of Open Heart Surgery Center of Mazandaran. armaghanj 2008; 13 (3) :65-71 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-524-fa.html
صادقی رقیه، صفری محمود، کریملو دکتر مسعود، باقری نسامی معصومه، اسماعیلی دوکی زهرا. بررسی مقــایسهای تــأثیر وضعیت نیمه نشسته و خوابیده به پشت و مدت زمان آن بر نتایج گازهای خون شریانی بیماران بستری در بخش مراقبتهای ویژه جراحی قلب باز مرکز مازندران. ارمغان دانش. 1387; 13 (3) :65-71