چکیده:
مقدمه و هدف: روی از عناصر ضروری برای رشد بدن می بــــاشد. سیستم عصبی از این عنصر برای اعمال حیاتی خود استفاده می کند. روی از کوفاکتورهای مهم بسیاری از آنزیم های بدن انسان می باشد.روی در ساختمان حدود 200 آنزیم شرکت می کند که بدون حضور این فلز این آنزیم ها فاقد ساختمان اولیه خود برای واکنش های بیوشیمیایی می باشند. تغییرات سطح این عنصر در بدن از نظر کلینیکی اهمیت بسیار دارد، به طوری که افزایش و یا کاهش آن باعث ایجاد تظاهرات بالینی در بیماران همودیالیزی می شود. در صورت افزایش این عنصر در بدن مسمومیت همراه با عوارض کلینیکی مثل اسهال و استفراغ در فرد به وجود می آید. این مطالعه به دلیل امکان تغییر سطح سرمی روی ناشی از همودیالیز به منظور بررسی تغییرات سطح سرمی روی بیماران همودیالیزی قبل و بعد از همودیالیز انجام گردیده است.
مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی به صورت مقایسه ای ـ طولی روی 50 بیمار همودیالیزی انتخاب شده به روش تصادفی از بین بیماران همودیالیزی مراجعه کننده به بخش دیالیز مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر گرگان در سال 1382 انجام گردید. میزان اوره ، کراتینین و روی سرم بیماران همودیالیزی قبل و بعد از دیالیز به کمک دستگاه اسپکتروفتومتری تخصصی و کیت آزمایشگاهی اندازه گیری شد.داده های به دست آمده وارد محیط نرم افزار آماری SPSS شده و با استفاده از آزمون ناپارامتری ویلکاکسون برای مقایسه میانگین های زوج شده تحلیل گردید.
یافته ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داده است که میانگین و انحراف معیار میزان روی در بیماران همودیالیزی بعد از دیالیز 32/59 32 /135 میکروگرم در دسی لیتر بوده که در مقایسه با قبل از دیالیز که 46/37 38/78 میکروگرم در دسی لیتر می باشد افزایش یافته است که از نظر آماری اختلاف معنی دار بوده است (05/0 < p).
نتیجه گیری: اورمی ، ممبران دیالیز ، عمل دیالیز ، آلودگی ها ، فلزات سنگین و کیفیت آب مصرفی در عمل دیالیز همه می توانند زمینه ساز غیرطبیعی بودن میزان این عنصر کمیاب و تظاهرات بالینی در بیماران همودیالیزی شوند. لذا پیشنهاد می شود که قبل از عمل دیالیز میزان روی آزاد شده از دستگاه دیالیز را با کمک آزمایش های مربوطه نمونه های خون بیماران همودیالیزی و قسمت های مختلف دستگاه دیالیز (مسیر عبور جریان خون ـ آب مصرفی ـ ممبران دیالیز) ارزیابی و بر اساس آن میزان روی بیماران همودیالیزی با روش تغذیه درمانی مشخص گردد.
واژه های کلیدی: همودیالیز، روی، بیماران