مقدمه و هدف: سردرد پس از بیحسی نخاعی، یک مشکل ناخوشایند بوده که بیشتر در افراد جوان، مؤنث و باردار روی میدهد. پس ازانجام بِیحسی نخاعی به خصوص در زنان باردار و جوان دراعمال جراحی سزارین، عوارض متعددی از قبیل سردرد، کمردرد، تهوع و غیره دیده میشوند که علاوه بر مشکلات روحی و جسمی، باعث تأخیر در ترخیص بیماران و افزایش هزینههای بستری میگردد. هدف از این مطالعه تعیین تأثیر داروی دگزامتازون و سرم نرمال سالین بر میزان کاهش سر درد پس از بیحسی نخاعی در عمل جراحی سزارین میباشد.
مواد و روشها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی یک سو کور خود شاهد بر روی 35 بیمار سنین 18 تا 45 سال بوده که در وضعیت فیزیکی 1 و 2 تقسیمبندی انجمن بیهوشی آمریکا قرار داشتند و در مدت 6 ماه در سال 1384 در بیمارستان آموزشیـ درمانی امام سجاد(ع) یاسوج انجام شد. تمامی این بیماران پس از گرفتن بیحسی نخاعی به دنبال عمل جراحی سزارین دچار دردهای نواحی سر، گردن، یا کمر شده بودند و علیرغم مصرف داروهای مسکن، سرم درمانی و استراحت، بهبود نیافته بودند. لذا بدون آگاهی از نوع دارو، آمپول دگزامتازون 2/0 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به اضافه یک لیتر سرم نرمال سالین در مدت 2 ساعت دریافت نموده و میزان درد آنها بر اساس مقیاس بصری درد ، قبل و بعد از تزریق دارو بررسی شد. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمون آماری تی زوجی آنالیز گردید.
یافتهها: بیشترین شکایات بیماران بر حسب شیوع دردها شامل؛ سردرد( 28 نفر، 5/87 درصد)، سرگیجه(19 نفر، 3/59 درصد)، کمردرد(18 نفر، 2/56 درصد) و درد شانه و گردن( 8 نفر، 25 درصد) بودند. میانگین نمره درد بیماران8/1±5/6 بود که پس از درمان به 2/1±6/1 کاهش یافت که این کاهش معنیدار بود(1 00/0p< ).
نتیجهگیری: به نظر میرسد استفاده از داروی دگزامتازون در بهبود دردهای ناشی از بیحسی نخاعی در مواردی که درد بیماران به روشهای معمول جواب نداده باشد، باعث بهبود سریع بیماران میگردد.
Tavakol K, Ghaffari P, Hassanzadeh A. Study of the Effect of Dexamethasone and Normal Saline in Reducing Headache after Spinal Anesthesia in Cesarean Section. armaghanj 2007; 12 (3) :87-94 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-673-fa.html
توکل کامران، غفاری پروین، حسنزاده اکبر. تأثیر دگزامتازون و سرم نرمال سالین بر میزان کاهش سردرد پس از بیحسی نخاعی در عمل جراحی سزارین . ارمغان دانش. 1386; 12 (3) :87-94