زمینه و هدف: با توجه به استفاده از گیاه زرشک در طب سنتی به عنوان کاهنده قندخون، هدف این مطالعه بررسی تأثیر عصاره زرشک بر میزان ترشح انسولین از جزایر لانگرهانس جداشده موش سوری نر بود.
روش بررسی: این مطالعه تجربی بر روی 90 سر موش نر بالغ، نژاد NMARI در محدوده وزنی25-20 گرم صورت گرفت. جزایر لانگرهانس از موشهای سالم، به روش هضم به وسیله کلاژناز جداسازی شدند. سپس عصاره آبی و آبی الکلی زرشک با غلظتهای 05/0 ،1/0و 1 میلیگرم بر میلیلیترو گلیبوراید با غلظتهای 1 و 10 میکرومولار در سه غلظت گلوکز(8/2 و 6/5 و 7/16 میلیمولار) بر روی جزایر جدا شده اثر داده شد. ترشح انسولین از جزایر جدا شده در یک سیستم انکوباسیون، ارزیابی گردید. مقدار انسولین ترشح شده با کیت الایزا اندازهگیری شد. دادهها با آزمون آماری آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها: ترشح انسولین در حضور غلظت 7/16میلیمولار گلوکز نسبت به غلظت 8/2 و 6/5 میلیمولار گلوکز به طور معنیداری افزایش یافت (05/0p<). انکوباسیون جزایر جدا شده پانکراس در غلظت 8/2 و 6/5 میلیمولار گلوکز و غلظتهای کمتر عصارهها (05/0 و 1/0 میلیگرم بر میلیلیتر) نشان داد که ترشح انسولین به طور معنیداری افزایش یافت (05/0p<). در غلظت 7/16 میلیمولار گلوکز، داروی گلیبوراید با غلظت 10 میکرومولار مؤثرتر از عصاره آبی وآبی الکلی گیاه زرشک بود.
نتیجهگیری: نتایج مطالعه حاضر خاصیت ضد دیابتی زرشک را در محیط برونتنی و در غلظتهای پایین گلوکز تأیید میکند و میتوان چنین پیشنهاد کرد که یکی از مکانیسمهای کاهنده قند خون به وسیله زرشک از طریق اثر آن بر جزایر لانگرهانس پانکراس میباشد.
Ahangarpour A, Eskandari M, Vaezlari A, Hashemi tabar M. Effect Of Aqueous And Hydroalcoholic Extract Of Beberis Vulgaris On Insulin Secretion From Islets Of Langerhans Isolated From Male Mice. armaghanj 2012; 17 (4) :289-298 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-242-fa.html
آهنگرپور اکرم، اسکندری مهدی، واعظ لاری ارمغان، هاشمی تبار محمود. تجویز عصاره آبی و آبی الکلی گیاه زرشک بر میزان ترشح انسولین از جزایر لانگرهانس جدا شده موش سوری نر. ارمغان دانش. 1391; 17 (4) :289-298