زمینه و هدف: قرار گرفتن در معرض بیس فنول آ(BPA) افزایش قابل توجهی در سطوح mRNA گیرندهD1  دوپامین در کل مغز ایجاد می‌کند. لذا هدف تحقیق حاضر بررسی اثر BPA بر توزیع گیرندهD1 دوپامین در هسته‌های اکامبنس و پوتامن دمی در مغز موش‌های صحرایی نر در شرایط بدون یادگیری و همراه با یادگیری بود.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 30 سر موش صحرایی نر با وزن 220-300 گرم به 6 گروه 5 تایی تقسیم شدند. گروه‌های آزمایشی BPA در دو دوز 5 و 50 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز به مدت 15 روز به صورت خوراکی استفاده شد. گروه‌های شاهد روغن کنجد را به عنوان حلال PBA، به صورت گاواژ دریافت کردند. تست  یادگیری و حافظه احترازی غیر فعال به وسیله شاتل باکس انجام شد. بررسی توزیع گیرندهD1  دوپامین به وسیله تکنیک ایمنوهیستوشیمی انجام گردید. جهت مقایسه رنگ در نمونه‌ها از نرم‌افزار تحلیل‌گر تصویر (Image Analyzer) و هم‌چنین برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آنالیز واریانس یکطرفه و تست تشخیصی توکی استفاده شد.

یافته‌ها: داده‌های این پژوهش نشان داد که BPA در هر دو دوز در مقایسه با گروه شاهد2 باعث کاهش معنی‌داری (05/0>p) در توزیع گیرندهD1  دوپامین در هسته اکامبنس در موش‌های صحرایی نر همراه با یادگیری شد. BPA در هر دو دوز در مقایسه با گروه شاهد 1 و2 باعث کاهش معنی‌داری (05/0>p) در توزیع گیرندهD1 دوپامین در هسته پوتامن دمی در موش‌های صحرایی نر بدون یادگیری و همراه با یادگیری شد. توزیع گیرندهD1  دوپامین در هسته‌های اکامبنس و پوتامن در گروه شاهد 2 به طور معنی‌داری(05/0>p) بیش از شاهد1 بود.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاضر BPA باعث اختلال در توزیع گیرندهD1 دوپامین در هسته‌های اکامبنس و پوتامن شد، در حالی که BPA در موش‌های آموزش دیده اثر قابل توجهی بر توزیع گیرندهD1  دوپامین در موش‌هایی که در معرض BPA قرار داشتند، نداشت.