چکیده:
مقدمه و هدف: پودر تالک به عنوان یک ماده ضدچسبندگی در صنایع لاستیکسازی به فراوانی استفاده می شود؛ با این حال، اثرات تماس استنشاقی با این ماده و ماهیت این اثرات بر روی سیستم تنفسی، به دقت مورد مطالعه قرار نگرفته است. بنابراین هدف از مطالعه حاضر ارزیابی و تشخیص ماهیت عوارض ریوی ناشی از مواجهه استنشاقی با این ماده شیمیایی در کارکنان کارخانه های لاستیکسازی می باشد.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفیـ تحلیلـــی است. 97 نفر کارگر که به اقتضای شغل در معرض تماس با پودر تالک بودند، به روش نمونهبرداری طبقهبندی شده، و 110 نفر از کارکنان فاقد پیشینه تماس با این ماده به عنوان گروه مرجع به طور تصادفی از میان کارکنان یکی از کارخانههای لاستیکسازی شیراز در سال 1384 انتخاب شدند. برای تمام افراد، فرم پرسشنامه تنفسی استاندارد تکمیل گردید و برای انجام رادیوگرافی ریه به یکی از مراکز درمانی اعزام شدند. همچنین آزمون عملکرد ریوی قبل از شروع کار انجام گرفت. در مورد کارگران مواجهه یافته، این آزمون پس از پایان شیفت کاری آنها نیز تکرار گردید. سپس، جهت بررسی میزان مواجهه با پودر تالک، غلظت قابل تنفس و قابل استنشاق این ماده در نواحی پر گرد و غبار کارخانه، اندازهگیری شد. تحلیل دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای تی دانشجویی و زوجی، مجذورکای و رگرسیون خطی و لجستیک انجام گرفت.
یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن، وزن، قد و طول مدت مواجهه با پودر تالک برای افراد مواجهه یافته به ترتیب؛ 75/6±8/35 سال، 2/9±1/73 کیلوگرم، 9/5±2/173 سانتیمتر و 3/5±79/11 سال بود. مقادیر نظیر برای افراد گروه مرجع به ترتیب؛ 87/6±1/36سال ، 1/8±36/73 کیلوگرم، 7/5±2/172سانتیمتر و بدون مواجهه بودند. غلظت پودر تالک قابل تنفس و قابل استنشاق به ترتیب؛ 52/23±8/41 میلیگرم بر مترمکعب و04/8±8/19 میلیگرم بر مترمکعب برآورد گردید. شیوع علایم تنفسی به طور معنیداری در گروه مواجهه یافته بیشتر بود. نتایج رادیوگرافی کارگران مواجهه یافته شواهدی دال بر وجود یک ضایعه التهابی مزمن را نشان داد. نتایج آزمون عملکرد ریوی نشان داد که مواجهه با این ماده باعث کاهش معنیداری در میانگین پارامترهای ظرفیت حیاتی، ظرفیت حیاتی سریع، ظرفیت حیاتی سریع در ثانیه اول، اوج جریان بازدمی و جریان بازدمی در نقطه میانی میشود. علاوه بر این، با افزایش سابقه تماس، مقادیر ظرفیت حیاتی، ظرفیت حیاتی سریع و ظرفیت حیاتی سریع در ثانیه اول کاهش مییابد. تماس حاد با پودر تالک نیز کاهش معنیدار میانگین پارامترهای ظرفیت حیاتی، ظرفیت حیاتی سریع و ظرفیت حیاتی سریع در ثانیه اول در پایان شیفت کاری را به همراه داشت.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که تماس استنشاقی طولانی مدت با پودر تالک عامل خطری برای بروز بیماریهای مزمن ریوی است که باعث اختلالات انسدادی، اختلالات محدود کننده و بینابینی ریه می شود، به علاوه این ماده اثرات حاد و آلرژیک بر عملکرد ریوی نیز به جای میگذارد.
واژههای کلیدی : تالک، کارخانه لاستیکسازی ، اختلالات تنفسی
Neghab M, Rahimi E, Emad A, Rajaeei Fard A. Epidemiological Study of Respiratory Disorders Induced by Occupational Inhalation of Talc Powder in Rubber Factory Workers in Shiraz. armaghanj 2006; 11 (1) :45-54 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-742-fa.html
نقاب دکتر مسعود، رحیمی ابراهیم، عماد دکتر علی، رجائی فرد دکتر عبدالرضا. مطالعه اپیدمیولوژیکی علایم تنفسی ناشی از تماس استنشاقی با گرد و غبار تالک در کارکنان یکی از کارخانههای لاستیک سازی شیرازـ 1384. ارمغان دانش. 1385; 11 (1) :45-54