چکیده:
مقدمه و هدف: از زمانهای بسیار قدیم سرب یکی از فلزات پر مصرف بوده و امروزه نیز کاربرد بسیار وسیعی در صنایع مختلف دارد. ورود سرب حتی به مقادیر کم به بدن باعث مسمومیت شده و بر روی ساختارهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی اثرات سوء زیادی دارد. مطالعات نشان داده است که سرب بر روی اجزای مختلف بدن از جمله؛ سیستم عصبی، خون، کلیه, دستگاه گردش خون و دستگاه تولید مثل تأثیر دارد. امروزه توجه زیادی به آلودگی محیطی ناشی از سرب به دلیل اثرات سمی سرب بر روی گیاهان, حیوانات از جمله انسان شده است. لذا هدف از این مطالعه تعیین اثرات سیتوتوکسیک استات سرب بر بافت بیضه خرگوش به وسیله میکروسکوپ نوری و الکترونی بود.
مواد و روشها: این مطالعه تجربی بر روی 20 سر خرگوش سفید نر بالغ نژاد نیوزلندی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1386 انجام شد. خرگوشها به دو گروه دهتایی تحت مطالعه و کنترل تقسیم شدند. به گروه تحت مطالعه 5/6 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن استات سرب به صورت داخل صفاقی و به صورت یک روز در میان به مدت 7 هفته به عنوان فاز مزمن تزریق گردید. به گروه کنترل نیز همان مقدار به مدت فوق آب دو بار تقطیر تزریق شد. بعد از هفت هفته بافت بیضه خرگوشها نمونهبرداری به عمل آمد و سپس آمادهسازی بافتی برای میکروسکوپ نوری و الکترونی به روش استاندارد انجام گردید. مطالعات مورفولوژیک روی تصاویر تهیه شده انجام شد. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون تی آنالیز گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد که طی فاز مزمن استات سرب باعث تغییرات واضحی بر روی بافت بیضه میگردد و قطر توبولهای منیساز کاهش معنیداری را نشان دادند (05/0 p<). هسته سلولهای اسپرماتوسیت اولیه هتروکروماتین و میتوکندریهای سلولهای اسپرماتوسیت اولیه واکوئله شدهاند.
نتیجهگیری: از آنجا که استات سرب دارای اثرات سیتوتوکسیک بر بافت بیضه خرگوش میباشد، لذا این اثرات میتواند سبب ناباروری در خرگوش و سایر پستانداران از جمله انسان گردد.
واژههای کلیدی: استات سرب, بافت بیضه, سیتوتوکسیک، خرگوش
Nassiri M, Khaki A, Bazi P, Khaki A, Sahizadeh R, Sahizadeh A. Ultra-Structure Study of Lead Acetate Cytotoxic Effects on Testis in Rabbit. armaghanj 2008; 13 (1) :45-53 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-630-fa.html
نصیری دکتر مهران، خاکی دکتر آرش، بزی دکتر پرویز، خاکی دکتر امیر افشین، صحیزاده رضا، روزبهی دکتر امراله. بررسی اثرات سیتوتوکسیک استات سرب بر بافت بیضه خرگوش به وسیله میکروسکوپ نوری و الکترونی. ارمغان دانش. 1387; 13 (1) :45-53