مقدمه و هدف: امروزه پیوند سلولها یا بافتها به عنوان یک راهکار درمانی در صدمات نخاعی مورد توجه قرار گرفته است. پیشتر در برخی از مراکز درمانی برای بهبود و ترمیم بافت عصبی از مخاط بویایی استفاده میشد. از آنجا که بافتهای پیوندی و عصبی ساختار متفاوتی دارند، ابهامات زیادی در باره ادغام بافت مخاطی در بافت عصبی وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی ساختار بافت پیوندی و تأثیر آن بر حفظ بافت نخاعی ، متعاقب پیوند مخاط بویایی جنینی در قطع نیمه نخاع در موش صحرایی بود.
مواد و روشها: در این مطالعه تجربی که در سال 1388 در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد، تعداد 38 سر موش صحرایی بالغ از نژاد اسپراگ داولی انتخاب شدند. تعداد 28 سر از موشها قطع نیمه نخاع را در سطح اولین سگمان کمری دریافت کردند و به طور تصادفی به دو گروه مساوی درمان و کنترل تقسیم شدند. گروه درمان مخاط بویایی جنینی و گروه کنترل مخاط تنفسی جنینی را دریافت نمودند. تعداد 10 سر موش باقیمانده به عنوان گروه شاهد روند جراحی را بدون صدمه نخاعی طی نمودند. پس از هشت هفته، با مطالعات بافتشناسی میزان حفظ بافتی و ساختار ریختشناسی ناحیه پیوند مورد بررسی قرار گرفت. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمونهای آماری آنالیز واریانس یکطرفه و توکی تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها: مطالعات بافتی نشان داد که بافتهای مخاطی در پارانشیم بافت نخاعی ادغام نشدهاند. هر چند که مخاط بویایی جنینی در محل پیوند پیوستگی بهتری از مخاط تنفسی جنینی داشت، اما مرز مشخصی بافت مهمان و میزبان را متمایز میکند. میانگین حفظ بافتی گروه درمان در مقایسه با گروه کنترل اندکی افزایش پیدا کرد، اما این میزان معنیدار نبود(05/0p>)، در حالی که حفظ بافتی گروههای درمان و کنترل در مقایسه با گروه شاهد به طور معنیداری کاهش پیدا کرد(05/0p<).
نتیجهگیری: پیوند مستقیم بافتهای مخاطی در محل ضایعات نخاعی ساختار متفاوتی را با بافت نخاعی ایجاد میکند و مخاط بویایی جنین نقش بسیار اندکی در حفظ بافت عصبی در محل صدمه دارد.
Delaviz H, Mirzaee A, Roozbehi A, Joghataie M, Najafzadeh N, Rad P et al . Histomorphology of the Olfactory Mucosa and Spinal Tissue Sparing Following Transplantation in the Partial Spinal Cord Injury in Rats. armaghanj 2011; 15 (4) :345-355 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-451-fa.html
دلاویز حمداله، میرزایی علی، روزبهی امراله، جغتایی محمد تقی، نجفزاده نوروز، راد پرستو و همکاران.. هیستومورفولوژی مخاط بویایی متعاقب پیوند در صدمات ناقص نخاعی در موش صحرایی . ارمغان دانش. 1389; 15 (4) :345-355