زمینه و هدف:مولتیپل اسکلروزیس یکی از شایعترین بیماریهای دستگاه اعصاب مرکزی است و در اثر تخریب غلاف میلین ایجاد میشود. فعالیت ورزشی به عنوان یک راهکار عملی نقش مهمی در افزایش فاکتور نکروز توموری آلفا و اینترلوکین 10 در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس دارد، هر چند در مورد مناسبترین برنامه ورزشی تفاهم عمومی وجود ندارد. لذا هدف مطالعه حاضر، بررسی اثر تمرینات ترکیبی ورزشی بر فاکتور نکروز توموری آلفا (TNF-a) و اینترلوکین 10 (IL-10) در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس میباشد. روش بررسی: این مرور نظاممند و متاآنالیز براساس راهنمای PRISMA-2020و دستورالعمل Cochraneانجام شد. جستجو در پایگاههای انگلیسیزبان (PubMed، Scopus، Web of Science) و در پایگاههای فارسیزبان (Magiran،Nor Magiran، Sid، GoogleScholar) از ابتدا شروع تا 9 بهمن 1403 (ژانویه 2025) صورت گرفت. کلیدواژههای مرتبط به زبان انگلیسی Combined exercise،TNF-a،IL-10،MSو مرتبط به زبان فارسی تمرین ترکیبی، فاکتور نکروز توموری آلفا، اینترلوکین-10و مولتیپل اسکلروزیس بهکار گرفته بود. کیفیت مطالعات با مقیاس پدرو ارزیابی شد. اندازه اثر تمرین ترکیبی ورزشی نسبت به گروه شاهد با تفاوت میانگین استاندارد شده (WMD) با فاصله اطمینان 95 درصد (CI) و برای ناهمگونی با شاخص (I²) بررسی گردید. سوگیری انتشار با نمودار قیفی (Funnel plot) و آزمون ایگر(Egger) ارزیابی شد. یافتهها:8 مطالعه شامل 256 بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس وارد متاآنالیز شدند.تمرینات ترکیبی ورزشی سبب تغییرغیرمعنادار TNF-a]118/0P= ،(499/1- الی 168/0) 665/0-=[WMDو IL-10]649/0P= ،(508/1- الی 421/2) 456/0=[WMDنسبت به گروه شاهد در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیسگردید. نتیجهگیری:تمرینات ترکیبی ورزشی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس باعث تغییر غیرمعنادار در سطوحTNF-α وIL-10 نسبت به گروه شاهد شد. برای بررسی دقیقتر اثرات این تمرینات بر پاسخهای ایمنی، مطالعات آینده با حجم نمونه بزرگتر و طراحی کنترلشده لازم است.
Saremi A, ZAFARMAND O. The Effects of Combined Exercise Training on Tumor Necrosis Factor-Alpha and Interleukin-10 in Patients with Multiple Sclerosis: A Systematic Review and Meta-Analysis. armaghanj 2025; 30 (5) URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-3785-fa.html
صارمی عباس، ظفرمند امید. اثر تمرینات ترکیبی ورزشی بر فاکتور نکروز توموری آلفا و اینترلوکین 10 در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس: مرور نظاممند و متاآنالیز. ارمغان دانش. 1404; 30 (5)