1- گروه علوم پایه، واحد علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران 2- گروه علوم پایه، واحد علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ، tnaji2002@gmail.com 3- موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی ، تهران ، ایران
چکیده: (4908 مشاهده)
زمینه و هدف:اثرگذاری داروها بر گیرندههای متفاوت موجب بروز اثر و همچنین عوارض ناخواسته دارو میشود. به طور مثال داروهای دوپامینی علاوه بر آثار ضدپارکینسونی،موجب مسدود شدن بخشهای بالاتر محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیزـ گناد و ناباروری میشوند. لذا هدف از این پژوهش تعیین و تأثیر داروی فلووکسامین بر سطوح هورمونهای جنسی و بافتشناسی تخمدان در گورامیسه خال پس از تزریق بروموکریپتین بود.
روش بررسی: در این مطالعه بنیادی که در سال 1398 در دانشگاه آزاد اسلامی انجام شد، تعداد 90 قطعه ماهی با میانگین وزنی 1±3 گرم از مرکز پرورش ماهیان خانماهی واقع در دماوند تهیه شد. ماهیها در 6 گروه 15 تایی شامل سه گروه کنترل دست نخورده، حلال(اتانول 70 درصد) و بروموکریپتین و 3 تیمار بروموکریپتین و فلووکسامین در دوزهای 1، 5 و 10 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن ماهی قرار گرفتند.تزریق به صورت یک روز در میان، عضلانی و در زیر باله پشتی بود، بدین ترتیب که روز بعد از تزریق 5 میلیگرم بر کیلوگرم بروموکرپتین، فلووکسامین با دوزهای مشخص تزریق شد و همچنان این روند ادامه یافت.20 روز پس از تزریق، ماهیها تشریح و بافت تخمدان آنها جهت بیومتری و بررسی با میکروسکوپ نوری جداسازی شد. با استفاده از مایعات بافتی هورمونهای استروئیدی 17ـ بتااسترادیول، تستوسترون و پروژسترون به وسیله کیت مخصوص سنجیده شد. دادههای جمعآوری شده با استفاده از آزمونهای آماری آنالیز واریانس یک طرفه و دانکن تجزیه و تحلیل شد.
یافتهها: نتایج حاصل از سطح هورمون استرادیول و پروژسترون و شاخص گنادی نشان داد که گروههای دریافت کننده داروی فلووکسامین و بروموکریپتین اختلاف معنیداری با گروه کنترل دارند(05/0p≤)، که این اختلاف وابسته به دوز بود. به طوری که میزان این هورمونها در گروه کنترل بروموکریپتین کاهش یافته و در تیمارهای دریافت کننده فلووکسامین افزایش یافت. در تصاویر میکروسکوپ نوری در گروه کنترل دست نخورده و حلال فاز غالب اووسیتها مرحله کورتیکال است، اما این سلولها در گروه کنترل بروموکریپتین در مرحله پیش هستکی اولیه و ثانویه ماندهاند. همچنین در تیمار فلووکسامین 10 میلیگرم بر کیلوگرم اووسیتها در مرحله ویتلوژنز بوده و حرکت وزیکول زایا به سمت قطب جانوری نیز قابل رویت است.
نتیجهگیری: میتوان نتیجه گرفت که داروی بروموکریپتین باعث بلاک محور HPG شده و داروی فلووکسامین باعث تحریک دوبارهی مسیرGnRH میشود،به طوری که تخمدان در تیمار دریافت کننده بالاترین دوز داروی فلووکسامین در مرحله غالب ویتلوژنز بوده و شاخصگنادی در بیشترین مقدار خود بود، بنابراین امکان حضور گیرنده سروتونین بر سطح گناد وجود دارد.
Rashidpour S, Naji T, Hosseinzadeh Sahafi H. The Effect of Fluvoxamine on Sex Hormone Levels and Ovarian Histology in Trichogaster trichopterus after Bromocriptine Injection. armaghanj 2020; 25 (6) :746-762 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-2828-fa.html
رشیدپور شیدسا، ناجی طاهره، حسین زاده صحافی همایون. تأثیر داروی فلووکسامین بر سطوح هورمونهای جنسی و بافتشناسی تخمدان در ماهی گورامیسه خال (Trichogaster trichopterus) پس از تزریق بروموکریپتین. ارمغان دانش. 1399; 25 (6) :746-762