زمینه و هدف: با توجه به این که شیرین بیان یکی از گیاهان دارویی بومی ایران بوده که ریزوم آن از زمان­های گذشته برای درمان اسپاسم روده و اسهال استفاده می­شده است، لذا در تحقیق حاضر تأثیر عصاره آبی و الکلی ریزوم شیرین بیان بر حرکات کولون ایزوله موش صحرایی نر بررسی شد.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی، بافت کولون تعداد 10 سر موش­­ صحرایی نر بالغ جدا و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند که هر گروه شامل 10 قطعه بافت بوده است. سپس فعالیت مکانیکی قطعات بافت گروه آزمایش به وسیله دستگاه پاورلب در حالت پایه، در پاسخ به فنیل افرین، اپی نفرین و پروپرانولول در حضور و عدم حضور عصاره ریزوم شیرین بیان(با دوز مؤثر 036/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) ثبت شد. هم‌چنین فعالیت مکانیکی قطعات بافت گروه کنترل در شرایط مشابه در حضور حلال عصاره (اتانول 70 درصد) ثبت شد. داده ها با استفاده از آزمون تی مستقل تجزیه و تحلیل شدند.

یافته­ها: در حضور توأم عصاره و اپی­نفرین فعالیت مکانیکی بافت در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش معنی­داری(05/0 p<) داشته است. در­حالی­که فعالیت مکانیکی بافت در گروه آزمایش در حضور توأم عصاره و پروپرانولول در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی­دار(05/0 p<) داشته است، ولی فعالیت مکانیکی بافت در حضور توأم عصاره و فنیل افرین بین دو گروه کنترل و آزمایش تفاوت معنی­داری نشان نداد.

نتیجه­گیری: با توجه به تحقیق حاضر میتوان نتیجه گرفت که ممکن است عصاره آبی ـ الکلی ریزوم شیرین بیان از طریق اثرات همسو با گیرنده­های بتا آدرنرژیک موجب اثر تعدیل کنندگی بر حرکات کولون شده است که این اثر مستقل از گیرنده­های آلفا آدرنرژیک بوده است.