سید نورالدین نعمت الهی ماهانی، سارا امینی، سیده فاطمه نبی پور، سید حسن افتخارواقفی،
دوره ۲۵، شماره ۵ - ( ۸-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: مواد اعتیادآور با تأثیر بر محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز ـ تخمدان می‌توانند بر دستگاه تولید مثل اثر بگذارند و ترشح گنادوتروپین‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. مورفین موجب کاهش چشمگیر سطح LH پلاسما می‌شود. مورفین با ایجاد تغییرات غیر طبیعی در ساختار سلول و بافت پوششی اندومتر باروری و بارداری را مورد تهدید جدی قرار می‌دهد. لذا هدف از این مطالعه تعیین و بررسی تأثیر مورفین بر مراحل نهایی میوز تخمک در محیط کشت و لقاح آزمایشگاهی در موش سوری بود.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی که در سال ۱۳۹۲ در دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شد، ۱۶ سر موش ماده با میانگین وزن ۲۴ـ۲۰ گرم در دو گروه تیمار و شاهد قرار گرفتند. در طی سه هفته گروه تیمار دسترسی آزاد به آب آغشته با سولفات مورفین با(۴/۰ میلی‌گرم در میلی‌لیتر) داشت. به منظور تحریک تخمک‌گذاری، گنادوتروپین سرم مادیان باردار تزریق و پس از ۴۸ ساعت حیوانات قربانی شدند. مجموعه کومولوس ـ ائوفوروس از تخمدان‌ها استخراج و به محیط کشت غنی شده انتقال یافتند. پس از ۲۴ ساعت تعداد اووسیت‌های حاوی اولین جسم قطبی(تخمک متافاز دو) ثبت و به محیط لقاح انتقال یافتند. اسپرماتوزوئیدها از وازودفران موش نر استخراج و پس از انجام مراحل مقدماتی از قبیل سانتریفیوژ و نگهداری در انکوباتور با شرایط مناسب به محیط لقاح انتقال یافتند و سرانجام اووسیت‌های دارای دومین جسم قطبی و تخمک دو سلولی به عنوان لقاح مثبت، یادداشت شدند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری تی تست و مجذور کای تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: میانگین وزن تخمدان گروه شاهد و تیمار به ترتیب ذکر ۷/۶ و ۳/۷ میلی‌گرم بود(۷/۰=p). در گروه شاهد از مجموع ۱۲۸ تخمک متافازI تعداد ۸۹ تخمک متافاز II(۵۳/۶۹ درصد) و در گروه تیمار از ۱۴۰ تخمک متافاز I تعداد ۹۹ تخمک متافازII (۷۱/۷۰ درصد)استحصال شد(۰۵۱/۰=p). گروه شاهد از ۸۹ تخمک متافازII تعداد لقاح مثبت ۲۹ مورد(۵۷/۳۲ درصد) و گروه تیمار از مجموع ۹۹ تخمک متافازII تعداد لقاح مثبت ۳۱ مورد(۳۱/۳۱ درصد)بود(۲۱/۰=p).
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد علی‌رغم وابستگی حیوان، مورفین موجب اختلال در از سرگیری و تکمیل تقسیم میوز نشده است و
به موجب آن توانائی باروری تخمک در محیط کشت آسیب ندیده است.
