زمینه و هدف: استرس اکسیداتیو، نتیجه عدم تعادل بین رادیکال‌های آزاد و سیستم آنتی‌اکسیدانی بدن می‌باشد. افزایش استرس اکسیداتیو در مغز موجب اختلال در فعالیت‌های مغزی، مرگ نورون‌ها و بیماری‌هایی چون آلزایمر می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌ها مانند ویتامین‌ها، ترکیب‌های فنلی و فلاونویئدها به طور گسترده به عنوان عوامل درمانی بالقوه در شرایط آزمایشگاهی و در داخل بدن برای پیشگیری از بیماری‌های عصبی مورد بررسی قرار می‌گیرند. هدف از این مطالعه، بررسی اثر حفاظت نورونی عصاره هیدروالکلی برگ درخت "به" بر استرس اکسیداتیو ناشی از تزریق درون بطنی استرپتوزوتوسین(STZ) در بافت قشر مغز بود.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 42 سر موش‌های صحرایی نر به طور تصادفی در 6 گروه‌ 7 تایی شامل؛ کنترل، شم، بیمار و 3 گروه تجربی تقسیم شدند. گروه‌های تجربی عصاره هیدروالکلی برگ به را با غلظت‌های 50، 100 و 150 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت شش هفته در یافت نمودند. در پایان هفته سوم  به گروههای بیمار و تجربی از طریق جراحی با دستگاه استریوتاکسی STZ به غلظت 3 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت درون بطنی تزریق شد. در پایان هفته ششم فعالیت آنزیم­های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز به روش جنت در  قشر مغز اندازه­گیری شدند. مقدار پروتئن به روش بردفرد اندازه‌گیری شد. داده‌ها با آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی تجزیه تحلیل شدند.

یافته‌ها: در گروه بیمار فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز به‌طور معنی‌داری نسبت به گروه کنترل کاهش یافت (001/0p<) در حالی که پیش‌تیمار با دوزهای مختلف عصاره‌ برگ به، به‌طور معنی‌‌داری فعالیت آنزیم­ را نسبت به گروه بیمار افزایش داد (001/0p<).

نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که پیش‌درمان با عصاره برگ "به" به‌واسطه خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز می‌تواند سبب کاهش استرس اکسیداتیو القا شده با استرپتوزوتوسین در قشر مغز گردد. به نظر می‌رسد تا حدودی از طریق افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان اثرات خود را اعمال می‌کند.