1- گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشگاه نهاوند، نهاوند، ایران ، armaghan_iza_2004@yahoo.com 2- گروه زیست شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده: (4511 مشاهده)
زمینه و هدف: بررسی گیاهان دارویی به منظور کشف منابع جدید دارویی بر علیه عفونتهای میکروبی در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این تحقیق تعیین و بررسی خاصیتآنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی عصارههای آبی و اتانولی اندامهوایی سرخارگلبر برخیازباکتریهایگرممثبت و گرم منفیمیباشد.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی که در سال 1397 در دانشگاه بوعلیسینا انجام گرفت، از روش خیساندن و استفاده از حلالهای آب و اتانول با نسبت 1 به 5 (گیاه به حلال) جهت عمل عصارهگیری استفاده شد. سنجش میزان ترکیبات فنلی عصارهها با روش فولین ﺳـﯿﻮﮐﺎﻟﺘﻮ انجام، سپس مقدار شیکوریک اسید عصارههای سرخارگل با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا تعیین شد. ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺿﺪ اﮐﺴﺎیﺸﯽ ﻏﻠﻈﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ هر دو نوع ﻋﺼﺎره ﺑﺎ آزﻣﻮن ﻣﻬﺎر رادیﮑﺎلﻫﺎی آزاد دیفنیل پیکریل هیدرازیل [DU1]ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ آﻧﺘﯽاﮐﺴﯿﺪان ﺳﻨﺘﺰی ﺑﻮﺗﯿﻞ ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ ﺗﻮﻟﻮﺋﻦ مقایسه شد. میکروارگانیسمهای مورد پژوهش استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس، لیستریا اینوکوا، باسیلوس سرئوس، اشرشیاکلی، سودوموناس آئروژینوزا، سالمونلا تیفیموریوم و شیگلا فلکسنری بودند.فعالیت ضد میکروبی عصارههای آبی و اتانولی سرخارگل به روشهای پورپلیت، چاهک در آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی بر سویههای بیماریزا تعیین شد. همچنین واکنش متقابل عصارههای این گیاه از طریق محاسبه شاخص بازدارندگی افتراقی علیه میکروارگانیسمها نیز بررسی شد. دادهها با استفاده از آزمونهای آماری تی و دانکن تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها: نتایجاین تحقیق نشانداد که عصاره اتانولی بیشترین مقدار ترکیبات فنلی و شیکوریک اسید را دارا است. نتاﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰان ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﻪ داماﻧﺪازی رادﻳﻜﺎلﻫﺎی آزاد ﻋﺼﺎرههای آبی و اتانولی سرخارگل نیز ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻋﺼﺎره اتانولی ﺑـﺎ غلظت 3000 ﻣﻴﻜﺮوﮔـﺮم در میلیلیتر بیشترین ﻧﻘﺶ را در ﻣﻬﺎر رادﻳﻜﺎلهای آزاد داﺷت. عصاره آبی سرخارگل در غلظتهای 25 و 50 میلیگرم بر میلیلیتر هیچ اثر مهاری بر رشد باکتریهای گرم منفی نداشت. بیشترین قطر هاله عدم رشد عصارههای آبی و اتانولی این گیاه در غلظت 400 میلیگرم بر میلیلیتر مربوط به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس و کمترین قطر هاله عدم رشد در همین غلظت مربوط به باکتری سودوموناس آئروژینوزا بود. عصارههای سرخارگل بر باکتریهای گرم مثبت در مقایسه با باکتریهای گرم منفی اثر بازدارندگی بیشتری نشان داد.همچنین مشخص شد که عصاره اتانولی در مقایسه با عصاره آبی اثر بازدارندگی بیشتری روی سویههای مورد مطالعه داشت. محدوده حداقل غلظت مهارکنندگی عصاره اتانولی این گیاه بین 256ـ16 میلیگرم بر میلیلیتر بسته به نوع باکتری(گرم مثبت یا گرم منفی) متفاوت بود.
نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان داد کهعصارهاتانولی گیاهسرخارگل دارایاثرضدمیکروبیقویتری بر باکتریهای گرم مثبتبودهومیتوانددر صنایع غذایی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین با توجه به نتایج این مطالعه، پژوهشهای بیشتری در زمینه ترکیبات ضدمیکروبی گیاه سرخارگل پیشنهاد میشود تا بتوان از این گیاه در درمان بیماریهای عفونی بهره جست.
[DU1]فونت آن را روی یاقوت میگذارم ولی با بقیه متفاوته
Izadi Z, Mirazi N. Extracts of Purple Coneflower (Echinacea purpurea L.) Against Some Gram Positive and Gram Negative Bacteria. armaghanj 2020; 25 (2) :162-180 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-2792-fa.html
ایزدی زهرا، میرازی ناصر. بررسی فعالیتهای آنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی عصارههای آبی و اتانولی گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea L.) بر تعدادی از سویههای باکتریایی گرم مثبت و گرم منفی. ارمغان دانش. 1399; 25 (2) :162-180