1- گروه علوم پایه دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران ، hmorovvati@ut.ac.ir 2- گروه علوم پایه دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده: (3862 مشاهده)
چکیده زمینه و هدف: آسپارتام یک شیرین کننده مصنوعی است که بالغ بر 200 میلیون نفر در بیش از ۹۰ کشور جهان در فرآورده غذایی و دارویی مختلف بهطور گستردهای مورد استفاده قرار میدهند. گزارشهای مورد بحث زیادی در سمیت آسپارتام برروی بافتهای مختلف بدن وجود دارد، لذا هدف از مطالعه تعیین و تأثیر مصرف طولانی مدت آسپارتام بر شاخصهای هیستومورفومتری و هیستوشیمیغده فوق کلیوی در موش نر بالغ نژاد NMRI بود.
روش بررسی:در این مطالعه تجربی تعداد 36 سر موش سفید کوچک آزمایشگاهی نر بالغ از نژاد NMRIباوزن 25ـ20 گرم از مرکز پرورش حیوانات آزمایشگاهی انستیتو پاستور ایران تهیه گردید، موشها به صورت تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند؛ سه گروه از گروههای فوق بهترتیب آسپارتام را به میزان40(دوز پایین آسپارتام)، 80(دوز متوسط آسپارتام) و160(دوز بالای آسپارتام) میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی از طریق گاواژ به مدت 90 روز دریافت نموده و همچنینگروه کنترل نیز در نظر گرفته شد. 24 ساعت پس از آخرین تیمار تغییرات هیستولوژیو هیستومورفومتری به وسیله میکروسکوپ دیجیتال مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین رنگآمیزیهای اختصاصی پریود یک اسیدشیف، تریکروم ماسون و تولوئیدن بلو به ترتیب جهت مشخص کردن مواد کربوهیدرات، میزان فیبروزی شدن و تعداد ماستسلها در بافت غده فوق کلیه انجام پذیرفت. دادههای جمعآوری شده با استفاده از آزمون واریانس یکطرفه و تست توکی تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها:آسپارتام در گروه دوز بالا، موجب بههم ریختگی نظم سلولی در بین سلولهای ناحیه گلومرولوزا و رتیکولاریس شده بود. همچنین آسپارتام در ناحیه فاسیکولاتا در گروههای دوز متوسط و دوز بالا موجب به هم ریختگی سلولی و ازهم پاشیدگی ستونهای سلولی شده و کانونهای التهابی و نکروزی نیز در ناحیه فاسیکولاتا قابل مشاهده بودند. در بخش مرکزی غده فوق کلیه در گروههای دوز متوسط و بالا نقاط نکروزی وجود داشتند. تغییرات هیستومتریک افزایش معنیداری را در اندازه سلولهای اسفنجی، تعداد ماستسلها و ضخامت لایههای فاسیکولاتا و رتیکولاریس نشان داد. همچنین موجب کاهش معنیداری در قطر بزرگ ناحیه مرکزی غده فوق کلیه در گروههای دوز متوسط و بالا شده بود. در پارامترهای ضخامت لایه گلومرولوزا و کپسول غده فوق کلیه تغییرات معنیداری مشاهده نگردید. در بررسیهای هیستوشیمیدر رنگآمیزی تریکروم ماسون مشخص گردید که آسپارتام باعث افزایش بافت فیبروزی در گروه دوز بالا گردیده بود. همچنین در رنگآمیزی پریودیک اسید شیف تغییر محسوسی در رابطه با میزان ترکیبات کربوهیدراتی در گروهها وجود نداشت.
نتیجهگیری:یافتههای حاصل از این مطالعه نشان داد که آسپارتام بهعنوان یک اکسیدان، در گروههای دوز متوسط و بالا با تولید گونههای فعال اکسیژن موجب اثرات منفی در پارامترهای هیستوموفومتری شده و آسیب بافتی در غده فوق کلیوی را سبب گردید. همچنین باعث افزایش تعداد ماستسلها و فیبروزی شدن بافت غده فوق کلیه گردید.
Morovvati H, Anbara H, Sheibani M, Koohi M, Hasanzadeh A. The Effect of Long-term Exposure to Aspartame on Histomorphometric and Histochemical Adrenal Gland in Adult NMRI Mice. armaghanj 2019; 24 (2) :150-169 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-2430-fa.html
مروتی حسن، عنبرا حجت، شیبانی محمد تقی، کوهی محمد کاظم، حسن زاده آلا. تأثیر مصرف طولانی مدت آسپارتام بر شاخصهای هیستومورفومتری و هیستوشیمیغده فوق کلیوی در موش نر بالغ نژاد NMRI. ارمغان دانش. 1398; 24 (2) :150-169