زمینه و هدف: گیاه مریم گلی با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی قادر است رادیکال های آزاد اکسیژنی را که در طی قطع و برقراری مجدد جریان خون به وجود می‌آید، پاک‌سازی نماید. این تحقیق با هدف بررسی اثر عصاره گیاه مریم گلی لاله‌‌زاری بر تعداد سلول‌های لایه‌های مختلف قشر مخچه ناشی از قطع و برقراری مجدد جریان خون انجام گرفت.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی تعداد 35 موش صحرایی‌نر بالغ به طور تصادفی به 7 گروه 5 تایی شامل؛ گروه1(کنترل منفی)، نمونه‌گیری بدون ایجاد ایسکمی، گروه2(کنترل مثبت)، ایجاد ایسکمی‌در مخچه با تجویز سالین نرمال، گروه3 (شم)، دستکاری بدون ایجاد ایسکمی‌با تجویز سالین نرمال، گروه 4، تجویز عصاره آبی الکلی مریم گلی 2/3 میلی‌گرم بر کیلوگرم، دو ساعت بعد از ایجاد ایسکمی. گروه 5، تجویز داروی سیلیمارین 50 میلی گرم بر کیلوگرم، دو ساعت بعد از ایجاد ایسکمی، گروه 6، تجویز عصاره آبی الکلی مریم گلی  2/3 میلی‌گرم بر کیلوگرم 72 ، 48 ، 24 و 0 ساعت قبل از ایجاد ایسکمی‌و گروه 7، تجویز داروی سیلیمارین 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم  72 ، 48 ، 24 و 0 ساعت قبل از ایجاد ایسکمی‌تقسیم شدند. 24 ساعت بعد از قطع و برقراری مجدد جریان خون، نمونه‌گیری از مخچه‌ها صورت گرفت. سپس برش‌های بافتی از هر نمونه تهیه و با رنگ‌آمیزی متداول هماتوکسیلین ـ ائوزین رنگ شدند و شمارش سلول‌ها در قشر مخچه انجام گرفت. داده‌ها با آزمون واریانس یک‌طرفه و تست تشخیصی توکی تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: کاهش معنی‌دار تعداد سلول‌های عصبی در لایه گرانولار در گروه ایسکمی‌ بدون درمان و هم‌چنین در گروه‌هایی که تجویز عصاره مریم گلی و داروی سیلیمارین، دو ساعت بعد از ایسکمی ‌انجام گرفت، دیده شد(05/0< p). در حالی که در تعداد سلول‌های این لایه در گروه‌هایی که تجویز عصاره مریم گلی و داروی سیلیمارین قبل از ایجاد ایسکمی ‌انجام گرفته بود، کاهش آشکاری مشاهده نگردید. تعداد سلول‌های لایه های دیگر اختلاف معنی داری نسبت به گروه کنترل نشان ندادند(05/0p….).

نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که با ایجاد ایسکمی‌در مخچه، تعداد سلولهای عصبی لایه گرانولار قشر مخچه کاهش می‌یابد. بنابراین پیش درمانی با عصاره ی گیاه مریم گلی لاله زاری با اثری مشابه داروی سیلیمارین در بهبود عوارض ناشی از ایسکمی‌در مخچه موثر است.