زمینه و هدف: عفونت‌های دستگاه ادراری شایع‌ترین نوع عفونت بیمارستانی محسوب می‌شوند. اشریشیاکلی مهم‌ترین عامل ایجاد کننده عفونت‌های دستگاه ادراری در محیط‌های بیمارستانی و جامعه است. درمان عفونت‌های ناشی از این باکتری‌ها به علت فاکتورهای بیماری‌زایی متعدد و مقاومت‌های دارویی اغلب مشکل می‌باشد. فاکتورهای اتصالی، آنزیم ها و توکسین‌ها مهم‌ترین فاکتورهای بیماری‌زایی هستند که در جایگیری این ارگانیسم و ایجاد بیماری نقش دارند. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی نسبی ژن‌های کد کننده فاکتورهای بیماری‌زایی همولیزین و سیتوتوکسیک نکروزان و تعیین الگوی حساسیت آنتی‌بیوتیکی در  اشریشیاکلی  جدا شده از نمونه‌‌های ادرار جمع‌آوری شده از بیماران بستری در بیمارستان‌های آموزشی شهر قزوین بود.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی ـ مقطعی در طی سال 93ـ1392 انجام گرفت. نمونه‌های ادرار از بیماران مبتلا به عفونت ادراری بستری در بخش‌های مختلف بیمارستان‌های آموزشی قزوین جمع‌آوری شدند. تمام ایزوله‌ها با استفاده از آزمون‌های استاندارد بیوشیمیایی و میکروب‌شناسی تعیین هویت شدند. الگوی حساسیت آنتی‌بیوتیکی تمامی ‌ایزوله‌ها با استفاده از روش دیسک آگار دیفیوژن و مطابق دستورالعمل موسسه استانداردهای آزمایشگاه بالینی انجام شد. سپس با استفاده از پرایمرهای اختصاصی، از نظر حضور ژن‌های hly و   cnfبا استفاده از آزمون‌های واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز و تعیین توالی بررسی شدند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: در مجموع، 49 (9/38 درصد) ایزوله الگوی مقاومت دارویی چندگانه را نشان دادند که بیشترین میزان حساسیت آنتی‌بیوتیکی نسبت به داروهای آمیکاسین(3/91درصد) و ایمی‌پنم (9/88درصد) و بیشترین میزان مقاومت نسبت به سفوتاکسیم (3/83 درصد) و سفتازیدیم (73 درصد) گزارش شد. نتایج آزمون واکنش زنجیره ای پلی مراز نشان داد که40 (7/31درصد) و 24 (19درصد) ایزوله به ترتیب از نظر حضور ژن‌های hly و cnf مثبت بودند. ایزوله‌های باکتریایی حاوی ژن‌های مورد مطالعه اغلب از بیماران بستری در بخش‌های داخلی(5/59 درصد) و عفونی (4/21درصد) جداسازی شدند.

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه حاکی از بروز الگوی مقاومت دارویی چندگانه و حضور قابل توجه فاکتورهای ویرولانس همولیزین و سیتوکسیک نکروزان در ایزوله‌های  اشریشیاکلی  مولد عفونت ادراری جمع‌آوری شده از بیمارستان های شهر قزوین نشان دهنده اهمیت این فاکتورها در ایجاد عفونت‌های ادراری و گسترش آن به وسیله این ارگانیسم می‌باشد.