چکیده:

زمینه و هدف: شیوع چاقی و اضافه وزن و عوامل مؤثر بر آن در دختران دانش‎آموز شهر یاسوج به درستی مشخص نیست. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین شیوه زندگی با شیوع چاقی و اضافه وزن دختران دانش‎آموز 7 تا 12 سال شهر یاسوج بود.

روش بررسی: این پژوهش مقطعی، تحلیلی ـ توصیفی روی 352 دانش‏آموز دختر 12ـ7 شهر یاسوج که از طریق نمونه‎گیری تصادفی خوشه‎ای چند مرحله‎ای انتخاب شدند، انجام شد. قد و وزن آزمودنی‎ها به روش استاندارد اندازه‎گیری و نمایه توده بدن (BMI) محاسبه شد. آزمودنی‎های با BMI بالاتر از صدک 95 و بر اساس استاندارد مرکز کنترل بیماری‎ها(CDC) برای سن و جنسیت به عنوان چاق و با BMI صدک 85 تا 95 به عنوان اضافه وزن در نظر گرفته شدند. وضعیت خانوار و شیوه زندگی آزمودنی‎ها به وسیله پرسشنامه استاندارد بیک تعیین شد. داده‌ها با استفاده از  آزمون آماری ضریب همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‎ها: شیوع چاقی، اضافه وزن و کمبود وزن در دانش‎آموزان 7 تا 12 ساله به ترتیب 5/6، 1/22 و 3/13 درصد بود. در گروه سنی 7 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با نمایه توده بدن والدین، در گروه سنی 8 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با نحوه رفت و آمد تا مدرسه، در گروه سنی 9 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با مصرف غذاهای آماده و چیپس و پفک، در گروه سنی 10 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با تحصیلات پدر، مصرف نوشابه و کلاس‎های فوق برنامه ورزشی، در گروه سنی 11 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با تحصیلات پدر، نمایه توده بدن پدر، تماشای تلویزیون، مصرف غذاهای آماده، چیپس و پفک  و نوشابه و ساعات ورزش در مدرسه و در گروه سنی 12 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با نمایه توده بدن پدر و ساعت‌های تماشای تلویزیون ارتباط معنی‎داری داشت(05/0>p). در مجموع، نمایه توده بدن دانش‏آموزان با ساعت پرداختن به فعالیت‎های ورزشی ارتباط منفی و معنی‎دار و با مصرف غذاهای آماده و نمایه تودن بدن پدر ارتباط مستقیم و معنی‎دار داشت(05/0>p). از طرف دیگر، ارتباط معنی‎‎داری بین نمایه توده بدن آزمودنی‎ها با میزان پیاده‎روی از منزل تا مدرسه، نوبت تولد، بعد خانوار، سطح تحصیلات والدین، نمایه توده بدن مادر و زمان فعالیت‎های نشسته مشاهده نشد.

نتیجه‏گیری: از آنجا که میزان پرداختن به فعالیت‎های ورزشی و میزان مصرف غذاهای آماده عوامل مؤثری در تعیین نمایه توده بدن دانش‎آموزان دختر 7 تا 12 سال شهر یاسوج است، بنابراین، لزوم تحرک بیشتر و اصلاح الگوی غذایی مورد تأکید قرار می‎گیرد.