زمینه و هدف: غده تیروئید نقش مهمی‌در رشد و متابولیسم بدن دارد. هیپوتیروئیدی اختلالی است که  تأثیر زیادی در اندام‌های مختلف بدن ایجاد می‌کند. استفاده از گیاهان دارویی در درمان بسیاری از بیماری‌ها رایج می‌باشد. گیاه هل سبز یکی از گیاهان دارویی محسوب می­گردد که در طب سنتی کاربرد وسیعی دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثرعصاره هیدروالکلی میوه هل سبز بر سطح سرمی هورمون‌های تیروئیدی در موش­های سوری نر  هیپرتیروئیدی بود.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی، تعداد 42 سر موش سوری نر به 6 گروه کنترل، شاهد هیپوتیروئیدی، تیمارهای 1، 2 و 3 (به ترتیب دوزهای 100، 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن روزانه، به صورت تزریق داخل صفاقی و به مدت 10 روز) و گروه دریافت کننده لوتیروکسین (15 میکروگرم بر کیلوگرم وزن بدن روزانه و به مدت 10 روز، به صورت گاواژ) تقسیم شدند. گروه­های شاهد، تیمار و دریافت کننده لوتیروکسین به مدت 15 روز پروپیل تیواوراسیل(PTU) 1/0 درصد (از طریق آب آشامیدنی) دریافت کردند. گروه کنترل روزانه 25/0 میلی لیتر سرم سالین نرمال به صورت درون صفاقی دریافت کردند. در پایان آزمایش موش‌ها به وسیله اتر بیهوش شد و خون‌گیری مستقیم از قلب جهت تهیه سرم خون و اندازه‌گیری هورمون­های T₃ ، TSH وT₄ صورت گرفت. داده­ها با استفاده از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شد.

نتایج: غلظت سرمی ‌هورمون­های تیروئیدی  T₄و T₃ در گروه­ دریافت کننده(PTU) کاهش معنی‌دار و هورمون TSH افزایش معنی‌داری نسبت به گروه کنترل داشت(001/0p<). هم‌چنین در گروه‌های دریافت کننده(PTU) و تیمار شده با غلظت­های مختلف عصاره هل سبز  هورمون‌های T₄وT₃نسبت به گروه شاهد افزایش معنی‌دار نشان دادند. علاوه بر این هورمون‌های T₄ و T₃ در گروه دریافت کننده داروی لووتیروکسین نسبت به گروه کنترل و شاهد هیپوتیروئیدی دارای افزایش معنی‌داری بود(01/0p<).

نتیجه‌گیری: عصاره میوه گیاه هل سبز احتمالاً به دلیل دارا بودن ترکیب‌های آنتی‌اکسیدانی و فلاونوئیدی قادر است در روند سنتز هورمون­های تیروئیدی در موش سوری نر و افزایش سطح سرمی‌ آنها تأثیرات قابل توجهی را اعمال کند.