زمینه و هدف: مقاومت آنزیمی بتالاکتاماز طیف گسترده(ESBL) یکی از شایع‌ترین مکانیسم‌های مقاومت آنزیمی بتالاکتاماز در باکتری‌های عامل عفونت‌های بیمارستانی است. از مهم‌ترین عوامل این نوع مقاومت دارویی، مصرف خودسرانه و یا بیش از حد آنتی‌بیوتیک‌ها می‌باشد. الگوی مقاومت سویه‌های باکتریایی مولد عفونت‌های بیمارستانی با مکانیسم ESBLs در مناطق مختلف ایران در دسترس نمی‌باشد و شیوع آن در فصل‌های سال متفاوت بوده و موارد مقاومت آن در حال افزایش می‌باشد. هدف از این مطالعه، تعیین الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی و وجود ژن‌های بتالاکتامازیSHV، TEM،-M  CTX در سویه‌های کلبسیلا مولدESBL  از نمونه‌های بالینی در بیمارستان یحیی‌نژاد بابل بود.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی در مقطع زمانی شش ماهه در سال1393 انجام گرفت. از میان 2075 نمونه‌های بالینی(ادرار، خون، ترشحات برونش، لوله تراشه، زخم، مایعات پلور،CSF، آسیت، مفصل، مغز استخوان) تعداد 39 ایزوله سویه‌های کلبسیلا شناسایی شد و با روش انتشار دیسک بر اساس دستورالعمل(CLSI) الگوی حساسیت آنتی‌بیوتیکی انجام وسپس سویه ها با روش سینرژیک دودیسک از نظروجودESBL بررسی شدند. درمرحله بعد با استفاده از پرایمرهای اختصاصی از نظر حضور ژن‌هایSHV، TEM،-M  CTX به روش PCR  بررسی گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون های آماری مجذور کای تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: فراوانی سویه‌های تشخیص داده شده شامل31(49/79 درصد) ایزوله کلبسیلا پنومونیه، 5(82/12 درصد) ایزوله کلبسیلا اکسی توکا، 3(69/7 درصد) ایزوله کلبسیلا اوزنه بود. از میان ایزوله‌های کلبسیلا 19(72/48 درصد) ایزوله مقاوم به سفوتاکسیم، 14(90/35 درصد) ایزوله مقاوم به سفتازیدیم، 18(16/46 درصد) ایزوله مقاوم به آمیکاسین، 13(34/33 درصد) ایزوله مقاوم به مروپنم،18(15/46 درصد) ایزوله مقاوم به سیپروفلوکساسین، 26(67/66 درصد) ایزوله مقاوم به سفتریاکسون،12(77/30 درصد) ایزوله مقاوم به پنی‌سیلین تازوباکتام و 16(03/41 درصد) ایزوله مقاوم به آمپی‌سیلین سولباکتام بودند. تعداد 10(64/25 درصد) ایزوله کلبسیلا پنومونیهESBL مثبت بودند، که10(100 درصد) ایزوله‌ها ژنSHV bla، 6(60 درصد)ایزوله ژنTEM bla  و 4 (40 درصد) ایزوله ژن CTX-M bla را داشتند.

نتیجه گیری: با توجه به درصد بالای مقاومت به سفالوسپورین‌های نسل سوم، انجام دقیق آنتی‌بیوگرام و پرهیز از تجویز بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در عفونت‌‌های ناشی از ارگانیسم‌های تولید کنندهESBL و غربالگری نمونه‌های بالینی از لحاظ مقاومت بهESBL  وهم‌چنین راهکارهای لازم جهت کمک به پزشکان در تشخیص بیماری و استفاده از درمان مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است.