خلیل سعدی‌پور، دکتر علیرضا سرکاکی، دکتر محمد بدوی، دکتر حجت‌الله علایی،
دوره ۱۲، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۸۶ )
چکیده
چکیده:
زمینه و هدف: امروزه معضل وابستگی در استفاده از داروهای اپیوئیدی نظیر مرفین و هم خانواده آن جهت کنترل درد باعث محدودیت مصرف آن شده است. لذا هدف از این مطالعه تعیین تأثیر ورزش اجباری کوتاه مدت بر علایم محرومیت ناشی از تزریق نالوکسان در موش‌های صحرایی نر معتاد به مرفین بود.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی که در سال ۱۳۸۶ در مرکز تحقیقات فیزیولوژی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز انجام گرفته، از تعداد ۲۴ سر موش صحرایی نر جوان نژاد ویستار، در محدوه وزنی ۳۰۰ـ۲۰۰ گرم که به طور تصادفی به ۴ گروه شش‌تایی زیر تقسیم شده بودند استفاده گردید؛ گروه سالم ورزش نکرده، گروه سالم ورزش کرده، گروه معتاد ورزش نکرده و گروه معتاد ورزش کرده بودند .گروههای ورزشی به مدت ۱۰ روز تحت تیمار ورزش اجباری قرار گرفتند. گروههای معتاد در ۵ روز اول ورزش به صورت افزایشی (۵۰و۵،۱۰،۲۰،۴۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن)، روزانه دو بار و در روز دهم یک دوز اضافی مرفین (۵۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن) را به صورت تزریق داخل صفاقی دریافت کردند، سپس علایم وابستگی پس از تزریق نالوکسان به مدت ۱۵ دقیقه در آنها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارSPSS و آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که علایم وابستگی در گروههای معتاد و گروههای ورزش کرده افزایش پیدا کرده است(۰۵/۰p< و ۰۱/۰(p<، اما مشخص شده که اغلب علایم وابستگی در گروه معتاد ورزش کرده در مقایسه با معتاد ورزش نکرده کاهش یافته است(۰۰۱/۰ p<و ۰۱/۰ p<).
نتیجه‌گیری: ورزش می‌تواند باعث آزادسازی اپیوئیدهای درون‌زا و افزایش علایم وابستگی بعد از تزریق نالوکسان در حیوانات شود، اما ورزش باعث کاهش علایم وابستگی در حیوانات معتاد شده که تصور می‌شود مکانیسم احتمالی آن از طریق تنظیم کاهشی و کاهش حساسیت گیرنده‌های اپیوئیدی باشد.
واژه‌های کلیدی: ورزش اجباری کوتاه مدت، مرفین، علایم محرومیت، موش صحرایی
