زمینه و هدف: سندرم تخمدان پلی­کیستیک شایع­ترین اختلال اندوکرینی می­باشد، که ۶/۱۵درصد زنان را در ایران تحت تأثیر قرار می­دهد. گیاه شیرین­بیان(Glycyrrhiza glabra L.) دارای اثرات فیتواستروژنیک و ضدیابتی می­باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات تجویز عصاره هیدروالکلی ریشه شیرین­بیان بر میزان قندخون، تری­گلیسرید و کلسترول در رت­های مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک بود.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی،۵۰ سر رت ماده بالغ، نژاد اسپراگ­داولی، با سیکل جنسی منظم وارد مطالعه شدند. گروه­های مورد مطالعه شامل؛ گروه نرمال که حلال لتروزول نرمال­سالین (۲ میلی­لیتر بر کیلوگرم) روزانه به مدت ۲۱ روز به صورت خوراکی دریافت کردند. گروه لتروزول که لتروزول (۱ میلی­گرم بر کیلوگرم) به مدت ۲۱ روز و پس از آن نرمال­سالین (۲ میلی­لیتر بر کیلوگرم) روزانه به مدت ۳۰ روز به صورت خوراکی دریافت کردند. گروه­های تیمار۱ و ۲ که لتروزول(۱ میلی­گرم بر کیلوگرم)به مدت ۲۱ روز، سپس عصاره هیدروالکلی ریشه شیرین بیان به ترتیب به مقدار(۲۰۰ و ۴۰۰ میلی­گرم بر کیلوگرم)، روزانه طی ۳۰ روز به صورت خوراکی دریافت کردند. در پایان مطالعه، خونگیری از قلب انجام و مقادیر سرمی گلوکز، تری­گلیسرید و کلسترول اندازه­گیری شد. داده‌ها با استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس یک­طرفه تجزیه و تحلیل شد.

یافته­ها: میانگین سطح سرمی قند­خون در گروه لتروزول نسبت به گروه نرمال افزایش(۰۱/۰p<) و در گروه‌های تیمار۱ و تیمار۲ نسبت به گروه لتروزول کاهش یافت(۰۵/۰p<). میانگین سطح سرمی تری­گلیسریدو کلسترول بین گروه­های مورد مطالعه اختلاف معنی‌­داری نشان نداد.

نتیجه‌گیری: تیمار با عصاره ریشه شیرین­بیان احتمالاً می­تواند موجب بهبود اثرات سوء دیابت ناشی از سندرم تخمدان پلی­کیستیک شود، اما تأثیر آن بر دیس­لیپیدمی در سندرم نیازمند بررسی­های بیشتر می­باشد.

زمینه و هدف: امروزه دیابت شیوع بالایی در جوامع مختلف دارد و هایپرلیپیدمی یکی از پیامدهای مهم و مؤثر در پیشرفت عوارض ناشی از این بیماری می‌باشد. بنابراین یافتن دارویی که بدون تأثیر مضر بر سطح قند خون بتواند هایپرلیپیدمی را کاهش دهد همواره مورد تحقیق بوده است. شوید با نام علمی Anethum graveolens گیاهی از خانواده چتریان بوده که برخی مطالعه‌ها بیانگر اثرات مفید اندام هوایی آن بر سطح چربی در بالین و حیوانات  آزمایشگاهی می‌باشد. مطالعه‌ای در مورد تأثیر  عصاره دانه گیاه شوید بر سطح چربی خون یافت نشد، لذا هدف از این مطالعه بررسی تأثیر عصاره هیدروالکلی تخم شوید بر پروفایل چربی در موش‌های صحرایی نر دیابتی شده بود.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی ۲۴ موش صحرایی با محدوده وزنی ۲۰۰ تا ۲۵۰ گرم به طور تصادفی به ۳ گروه هشت تایی شامل؛ گروه نرمال، گروه دیابتی شده (دریافت کننده نرمال سالین) و گروه دیابتی شده ( دریافت کننده عصاره هیدروالکلی تخم شوید ۱۰۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن حیوان) تقسیم شدند. جهت القاء دیابت، موش­های صحرایی استرپتوزوسین و بادوز۵۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن حیوان به صورت داخل صفاقی تزریق شد.  پس از چهار هفته خون‌گیری از موش­ها جهت اندازه‌گیری LDL، HDL و تری­گلیسرید به عمل آمد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون آماری آنالیر واریانس یک طرفه و تست تعقیبی توکی تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ­ها: دیابتی شدن باعث افزایش معنی دار غلطت سرمی LDL و تری گلیسرید در مقایسه با گروه نرمال شد(۰۰۱/۰=­p)، ولی تأثیری بر سطح HDL نداشت. تجویز خوراکی عصاره تخم شوید با دوز۱۰۰ میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن حیوان  باعث کاهش معنی دار  غلطت سرمی LDL در مقایسه با گروه دیابت شد(۰۰۱/۰=­p). هم‌چنین مقادیر سرمی تری­گلیسرید نیز پس از مصرف ۴ هفته‌ای عصاره تخم شوید در گروه دریافت کننده عصاره، در مقایسه با گروه دیابتی شده، کاهش معنی‌داری یافت(۰۰۱/۰=p). عصاره تخم شوید تأثیری بر سطح سرمی HDL در مقایسه با گروه دیابتی شده، نداشت(۵۴/۰=p).

نتیجه­ گیری: عصاره هیدروالکلی تخم شوید اثرات کاهنده‌ای بر سطح LDL و تری­گلیسرید در موش صحرایی دیابتی شده دارد. بنابراین به نظر می‌رسد عصاره دانه شوید می­تواند از طریق کاهش سطح چربی خون عوارض قلبی‌ـ عروقی ناشی از دیابت را کاهش دهد.