الهام نوربار، ناصر میرازی،
دوره ۲۲، شماره ۴ - ( مهر و آبان ۱۳۹۶ )
چکیده
چکیده
زمینه و هدف : زخم‌های پوستی از عوارض شایع دیابت است. استفاده از داروهای گیاهی تأثیر مطلوبی در التیام زخم داشته است. هدف از این مطالعه بررسی اثر عصاره هیدرواتانولی سیاهدانه بر زخم پوستی در موش‌های دیابتی می‌باشد.
روش بررسی: این مطالعه تجربی بر روی ۴۹ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار (به وزن تقریبی ۲۵۰ ـ۲۲۰ گرم) در قالب ۷ گروه مساوی انجام شد. گروه سالم بدون درمان، سالم دریافت کننده فنی‌توئین ۱درصد، سالم تیمار شده با اسرین(شم)، دیابتی بدون درمان، گروه‌های دیابتی(دریافت کننده فنی توئین ۱درصد، عصاره هیدرواتانولی۲۰ و ۴۰ درصد سیاهدانه) بودند. دیابت به وسیله استروپتوزوتوسین ۶۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم القا شد. پس از بیهوشی، زخمی‌به ابعاد۱*۲ سانتی‌متر در ناحیه پشت همه حیوانات ایجاد شد و هر گروه تا زمان التیام کامل زخم تیمار مربوط به خود را دریافت کردند. جهت بررسی های بافت شناسی نمونه‌های بافتی تهیه شد. مساحت زخم هر سه روز یک بار اندازه‌گیری شد و داده‌ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: متوسط زمان ترمیم زخم برای گروه‌های دیابتی بدون درمان و دیابتی فنی توئین به ترتیب ۲۷ و ۲۴ روز به طول انجامید. در گروه‌های سالم بدون درمان و شم، سالم فنی توئین التیام زخم به ترتیب در روزهای ۲۳، ۲۴ و ۲۱ تکمیل شد. کوتاه‌ترین زمان التیام زخم مربوط به گروه‌های دیابتی تیمار شده با عصاره سیاهدانه۲۰ درصد( ۱۸ روز) و ۴۰ درصد (۱۵ روز) بود. این دو گروه هم‌چنین کم‌ترین میانگین سطح زخم را در طول دوره بررسی داشتند و متوسط سطح زخم گروه‌های تیمار شده با عصاره سیاهدانه با گروه کنترل خود اختلاف معناداری داشتند(۰۵/۰p<).
نتیجه‌گیری: عصاره سیاهدانه اثرات قابل ملاحظه‌ای بر روند التیام زخم در موش‌های صحرایی دارد. با توجه به خواص ضد التهابی و ضد میکروبی سیاهدانه می‌توان گفت که این گیاه در ترمیم زخم‌های پوستی مؤثر است. مواد آنتی‌اکسیدان موجود در این گیاه سبب تسریع روند بهبود زخم در مقایسه با داروهای رایج می‌شود.
