زهره محمدزاده ننه کران، علی شاکر دولق، علی خادمی، علیرضا شایگان نژاد،
دوره ۲۹، شماره ۲ - ( ۱-۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه و هدف: سرطان معده در جهان به عنوان چهارمین سرطان شایع و دومین عامل مرگ بر اثر سرطان شناخته می‌شود. لذا هدف از این مطالعه تعیین و مقا‌‌‌‌یسه اثربخشی معنویت درمانی اسلامی با(SIT) بر نارسایی هیجانی و خودکارآمدی درد در بیماران سرطان معده شهرستان اردبیل بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی با استفاده از روش پیش‌آزمون‌ـ پس‌آزمون با گروه کنترل بود که در سال ۱۴۰۱ انجام شد. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به سرطان معده شهرستان اردبیل بیمارستان امام خمینی و مرکز شیمی درمانی شفا پرتو شهر اردبیل در مرحله شیمی درمانی ـ بودند. تعداد ۶۰ نفر به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه(دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) قرار گرفتند. ابزار سنجش در این پژوهش، مقیاس نارسایی هیجانی تورنتو، پرسشنامه خودکارآمدی درد بندورا بود. که قبل از انجام مداخله گروهی و نیز در پایان جلسه دهم، در سه گروه مورد بررسی قرار گرفت. گروه آزمون اول در معرض معنویت درمانی اسلامی قرار گرفت و گروه آزمون دوم، درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر آموزش ایمنسازی در برابر استرس(SIT) را دریافت نمود و گروه کنترل هیچ درمان روانشناختی دریافت نکردند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری کوواریانس، کالموگروف ـ اسمیرنف، شاپیرو ویلکز، لوین، تعقیبی بن فرونی، تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج آزمون‌های تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که معنویت درمانی اسلامی و درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر آموزش ایمنسازی در برابر استرسSIT))، هر دو بر نارسایی هیجانی و خودکارآمدی درد، اثربخشی معنی‌داری نسبت به گروه کنترل دارند، ولی روش معنویت درمانی اسلامی نسبت به گروه درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر آموزش ایمنسازی در نارسایی هیجانی(۰۵۸/۱۱=F ) و خودکارآمدی درد(۰۵۰/۳۲=F) اثر بخش تراست(۰۱/۰≤p).
نتیجه گیری: با عنایت به یافته‌های موجود، به نظر می‌رسد که SIT با وجود تأکید بر افکار غیر منطقی، جایگزین نمودن آنها با شناخت‌های کارآمد و تجهیز بیمار به گنجینه کاملی از مهارت‌ها، اثربخشی کمتری به نسبت معنویت درمانی اسلامی در کاهش افکار منفی در بیماران سرطان معده دارد، بنابراین مداخلات روان شناختی می‌تواند به عنوان رویکردی مستقل و یا مکمل در کنار درمان‌های دارویی در بیماران سرطان معده حایز اهمیت و دارای کاربردهای بالینی باشد، لذا می‌توان با آموزش معنویت درمانی اسلامی در بهبود نارسایی هیجانی و خودکارآمدی درد آنان اقدام عملی نمود.
