پروانه تیموری، شمس‌الدین نیکنامی، فضل‌الله غفرانی‌پور،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۸۶ )
چکیده
مقدمه و هدف: فعالیت جسمانی منظم در ارتباط با نتایج مثبت متعددی در جوانان است. میزان فعالیت جسمانی در طی دوران دبیرستان دختران نوجوان ایرانی در مقایسه با پسران پایین‌تر است. برای توقف و یا معکوس کردن این روند کاهش، مداخلات مبتنی بر تئوری‌ها و الگوهای گوناگون با هدف افزایش رفتار ورزشی دختران مورد نیاز است. هدف از این مطالعه تعیین تأثیر مداخله مدرسه‌ـ محور مبتنی بر الگوی ارتقاء سلامت پندر برای افزایش فعالیت جسمانی دانش‌آموزان دختر بود.
مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی آموزش بهداشت تصادفی شده با گروه شاهد بوده و تأثیر اجرای یک برنامه آموزشی۲۴ هفته‌ای مبتنی بر الگوی ارتقاء سلامت پندر را به منظور بهبود عوامل شناختی و روانی اجتماعی مرتبط با فعالیت جسمانی و افزایش رفتار ورزشی، دختران نوجوان (۱۰۶ نفر) شهر سنندج را در سال ۱۳۸۵ ارزشیابی کرد. برنامه مداخله شامل؛ جلسات آموزشی و مشاوره‌های متناسب شده بود. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری کولموگروف ـ اسمیرنوف، تی مستقل و زوجی، مان ویتنی و ویلکاکسون آنالیز گردید.
یافته‌ها: افزایش وقت صرف شده روزانه برای فعالیت جسمانی گروه تجربی در مقایسه با شروع مطالعه، ۴۵ دقیقه بود. مداخله موجب تأثیر مثبت و معنی‌داری در پیشرفت مراحل آمادگی، بهبود خود کارآمدی درک شده، لذت درک شده مرتبط با رفتار، تأثیرات بین فردی، داشتن برنامه‌ریزی برای عمل، همچنین کاهش موانع درک شده و ترجیحات رقابت کننده با انجام فعالیت در گروه تجربی شد ( ۰۴/۰ ـ ۰۰۰۱/۰≤p).
نتیجه‌گیری: ارزشیابی پیامدها در پایان برنامه مداخله، اثرات مثبت برنامه را بر مراحل تغییر، تعیین کننده‌های بالقوه رفتار فعالیت جسمانی و متوسط فعالیت جسمانی روزانه نشان داد. نسبت قابل توجه افراد مراحل عمل و نگهداری گروه تجربی در مقایسه با آزمون پایه، رسیدن به معیار توصیه شده برای فعالیت جسمانی نوجوانان، از نتایج امیدوار کننده مداخله مدرسه مدار مبتنی بر الگوی ارتقاء سلامت پندر محسوب می‌شود.
فاطمه شالودگی، افشین بهمنی، پروانه تیموری، فردین غریبی،
دوره ۲۸، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۲ )
چکیده
زمینه و هدف: کم تحرکی و عدم انجام فعالیت جسمانی یکی از مشکلات دوران سالمندی در دنیای امروز است. با در نظرداشتن نیازهای خاص دوران سالمندی توجه به رفتارهای ارتقا دهنده سلامت و کیفیت زندگی در سالمندان امر بسیار مهمی است. هدف از این مطالعه تعیین و بررسی تأثیر مداخله آموزشی بر میزان فعالیت جسمانی زنان سالمند بر اساس مدل قصدرفتاری بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی با استفاده از روش پیش‌آزمون‌ـ پس‌آزمون با گروه کنترل بود که در سال ۱۴۰۰ بر روی زنان سالمند بالای ۶۰ سال در شهر سنندج انجام شد. مشارکت کنندگان به روش تصادفی سیستماتیک در دو گروه مداخله(۳۰ نفر) و کنترل(۳۰ نفر) قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک و سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده و همچنین پرسشنامه بین‌المللی فعالیت جسمانی بود. نحوه آموزش در گروه مداخله شامل؛ آموزش چهره به چهره و پرسش و پاسخ بوده که در طول ۴ جلسه ۴۵ دقیقه‌ای برگزار شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری گلموگروف اسمیرونوف، کای دو و من ویتنی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: میانگین سن شرکت کنندگان در گروه مداخله۰/۷ ± ۶/۷۰ و گروه کنترل ۲/۸±۹/۷۳ بود. یافته‌ها نشان داد مقایسه میانگین نمرات؛ سازه‌های نگرش، نرم‌های انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده و قصدرفتاری در گروههای مداخله و کنترل بعد از مداخله آموزشی تفاوت آماری معنی‌دار مشاهده گردید(۰۰۰۱/۰=p). همچنین میزان پرداختن به فعالیت جسمانی در سالمندان گروه مداخله به طورمعنی‌داری پس از انجام مداخله آموزشی افزایش یافت(۰۰۰۱/۰=p).
نتیجه‌گیری: برنامه آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده با تأثیر بر ابعاد کنترل، نگرش، قصد رفتاری، هنجارذهنی و آگاهی سالمندان سبب افزایش فعالیت جسمانی در زنان سالمند شده است.
