سحر هامون نورد، حسین رضوان، مارال ملکی، حمیدرضا حیدریان پور، بهناز بازرگانی گیلانی، فاطمه بهداروند،
دوره ۳۰، شماره ۱ - ( ۱۱-۱۴۰۳ )
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: عوارض جانبی و مقاومت‌های درمان شیمیایی بیماری لیشمانیوز جلدی موجب افزایش تحقیقات گسترده بر مبنای استفاده از ترکیبات گیاهی برای درمان این بیماری شده است. خواص ضد میکروبی گیاه گلرنگ و بابونه بر روی میکروارگانسیم‌های متعدد اثبات شده است، لذا هدف از این مطالعه بررسی تأثیر عصاره گیاه گلرنگ(Carthamus tinctorius) و گیاه بابونه(Matricaria chamomilla) بر زنده مانی پروماستیگوت‌های لیشمانیا ماژور بود.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی که در سال ۱۴۰۳ در دانشگاه بوعلی‌سینا انجام شد. سوش استاندارد لیشمانیا ماژور از موسسه پاستور ایران تهیه شد. عصاره اتانولی گلرنگ و عصاره آبی ـ اتانولی بابونه نیز در غلظتهای ۱۵، ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۱۰۰ و ۲۰۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر تهیه و با پروماستیگوت‌های کشت داده شده انگل در پلیت ۹۶خانه به صورت سه تایی و به مدت ۲۴ ساعت در دمای ۱±۲۴ درجه سانتی‌گراد انکوبه شد. با استفاده از روش رنگ سنجی و احیا تترازولیوم، میزان زنده مانی پروماستیگوت‌ها با جذب نوری در ۴۹۰ نانومتر ارزیابی شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آنالیز رگرسیون غیرخطی برای تعیین دوزهای مهاری IC۱۰, IC۵۰, IC۸۰ هریک از عصاره ها، آنالیز واریانس و تست توکی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: مواجهه عصاره گلرنگ و بابونه در تمام غلظتها موجب کاهش زنده مانی انگل شد(۰۵/۰p<)، به طوری که غلظتهای مهاری ۱۰، ۵۰ و ۸۰ به ترتیب ۱۰/۲۱ میکروگرم بر میلی‌لیتر، ۸۵/۳ میکروگرم بر میلی‌لیتر و ۳۱/۱ میکروگرم بر میلی لیتر برای گلرنگ بود و غلظتهای مهاری ۱۰، ۵۰ و ۸۰ برای بابونه به ترتیب ۲۷/۲۴میکروگرم بر میلی‌لیتر، ۶۹/۱۷ میکروگرم بر میلی لیتر و ۴۸/۱۴ میکروگرم بر میلی لیتر محاسبه شد. غلظتهای بیشتر از ۱۵ میکروگرم بر میلی‌لیتر(برای گلرنگ) و غلظتهای بیشتر از ۲۵میکروگرم بر میلی‌لیتر(برای بابونه) دارای اثرات ضد لیشمانیایی معنی‌داری نسبت به کنترل بدون تیمار بودند(۰۵/۰p<).
نتیجه‌گیری: اثرات ضد لیشمانیایی عصاره گلرنگ و عصاره بابونه در غلظتهای کم بر روی لیشمانیا ماژور قابل توجه بوده و می‌تواند به عنوان یک ترکیب گیاهی در مدل درون تنی لیشمانیوز جلدی مورد بررسی قرار گیرد.
