الهه آذرگون، ایزدپناه قیطاسی، حسین صادقی، اسماعیل پناهی کوخدان، مهدخت عزیزی، قیدافه اکبری،
دوره ۲۹، شماره ۲ - ( ۱-۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه و هدف: سیکلوفسفامید دارویی است که به عنوان سرکوب کننده سیستم ایمنی و ضد سرطان برای درمان انواع مختلف سرطان مانند؛ سرطان سینه، لنفوم، لوسمی‌ها استفاده می‌شود. این دارو میتواند منجر به مسمومیت کبدی شده که به نوبه خود باعث استرس میتوکندری‌یایی، مرگ سلولی و نکروز کبدی می‌گردد. امپاگلیفلوزین یک داروی مسدود کننده ناقل سدیم ـ گلوکز است که در درمان دیابت استفاده می‌گردد، این دارو هم‌چنین دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی می‌باشد. هدف از این مطالعه تعیین و بررسی تأثیر امپاگلیفلوزین بر مسمومیت کبدی ناشی از سیکلوفسفامید در موش صحرایی نر بود.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی که در سال ۱۴۰۲در دانشکده پزشکی یاسوج انجام شد، ۲۴ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در چهار گروه؛ کنترل، دریافت‌کننده سیکلوفسفامید، دریافت‌کننده امپاگلیفلوزین سپس سیکلوفسفامید و دریافت‌کننده سیکلوفسفامید سپس امپاگلیفلوزین تقسیم‌بندی شدند، تیمار گروه‌ها به مدت ۱۱ روز انجام شد. پس از این مدت از رتها خون‌گیری و کبد آنها برداشته می‌شد. از نمونه‌هــای خونی پلاسما تهیه و آنزیم‌های کبدی آسپارتات آمینوترانسفراز(AST) و آلانین آمینوترانسفراز(ALT) و همین‌طور آلکالین فسفاتاز(ALP) اندازه‌گیری شد. از نمونه‌های کبدی برای سنجش مقادیر مالون دی‌آلدئید(MDA) و متابولیت‌های نیتریک اکسید(NO) و هم‌چنین پژوهش‌های بافت‌شناسی استفاده گردید. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و تست تعقیبی توکی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد سیکلوفسفامید باعث افزایش معنی‌دار میزان پلاسمایی آنزیم‌های AST، ALT و سطح متابولیت‌های NO و MDA بافت کبد(۰۰۱/۰p<) و افزایش التهاب، ادم، احتقان و نکروز بافتی در مقایسه با گروه کنترل شد. تجویز امپاگلیفلوزین منجر به کاهش سطح پلاسمایی آنزیم‌هایAST ،ALT و سطوح بافتیNO و MDA و کاهش تغییرات بافتی در مقایسه با گروه سیکلوفسفامید گردید. هم‌چنین امپاگلیفلوزین چه به عنوان پیشگیری و چه به عنوان درمان تغییرات بافتی را کاهش داد.
نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این مطالعه، امپاگلیفلوزین باعث کاهش مسمومیت کبدی ناشی از سیکلوفسفامید در موش‌های صحرایی نر شد که این اثر احتمالاً از طریق کاهش استرس اکسیداتیو ایجاد شده است.
