چکیده :
مقدمه و هدف : صدمات و آسیبهای ناشی از عدم رعایت پوسچر بدنی مخصوصاً در کارگرانی که بیش از دو سوم سیکل کاری خودشان را در محل کار مینشینند، هزینهزا بوده و درد و ناراحتی زیادی به بار میآورد، درحالی که کنترلهای مهندسی و اصول طراحیهای ارگونومیکی، موثرترین وسیله و روش برای کاهش این نوع صدمات است، ولی موانع فنی و اقتصادی مانع بهسازی ارگونومیکی شده است و متعاقباً، برخی از کارخانجات و سازمانها بر آموزش صحیح نشستن تأکید میکنند. با وجود این مشکل، اجرای این فرایند روند نامناسبی داشته است و مدیران برای تشویق کارگران در استفاده و اجرای همیشگی این رفتار دچار مشکل هستند. هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل پیشبینی کننـده رفتـار کـارگران برای رعایت پوسچر صحیح با استفاده از نظریه رفتار برنامهریزی شده بود.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی ـ مقطعی در سال 1387 انجام گرفت که نظریه رفتار برنامهریزی شده را در نمونه 222 نفری از کارگران بخشهای مونتاژ، ماشین کاری و چاپ کارخانجات شهرک صنعتی البرز قزوین جهت پیشبینی رعایت پوسچرصحیح بدن هنگام انجام کار به کار برد. مدلیابی معادلات ساختاری و آنالیز عاملی تأییدی به وسیله نرم افزارAMOS و آنالیز عاملی اکتشافی به وسیله نرم افزار SPSS انجام شد.
یافتهها : یافتههای مطالعه نشان داد که نگرش (53/0 =β، 05/0p<) و قصد (46/0 =β، 05/0p<) قویترین پیشبینی کنندههای رفتار (رعایت پوسچر بدنی صحیح) بودند. کنترل رفتاری متصور با قدرت کمتری بر قصد(34/0=β، 05/0p<) و رفتار (28/0=β، 05/0p<) تأثیر داشت. نرمهای انتزاعی به عنوان یک پیشبینی کننده مستقیم مؤثر بر رفتار شناخته نشد، اما از طریق سایر سازهها به صورت واسطه (نگرش، کنترل رفتاری متصور) بر رفتار و قصد تأثیرگذار بود. سرانجام، نتایج مطالعه از نظریه رفتار برنامهریزی شده به عنوان مدلی مؤثر برای توضیح رفتار (رعایت پوسچر بدنی صحیح) حمایت کردند. نتایج همچنین میتواند بیانگر کاربرد بالقوه این نظریه برای بسیاری از رفتارهای مربوط به ایمنی باشد.
نتیجهگیری: نتایج این مطالعه بر لزوم توجه به عواملی از جمله نگرش و کنترل رفتاری متصور و عدم چشمپوشی از نرمهای انتزاعی و خلق شبکه مدیریتی حمایت کننده جهت تشویق و آموزش کارگران برای رعایت پوسچر بدنی صحیح تأکید میکنند.
واژههای کلیدی: پوسچرکاری، نظریه رفتار برنامهریزی شده، نگرش، نرم انتزاعی، کنترل رفتاری متصور
Mohammadi Zeydi E, Heydarnia A, Niknami S. Predicting Factors of Worker Behavior for Proper Working Posture Based on Planed Behavior Theory . armaghanj 2008; 13 (3) :111-122 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-530-fa.html
محمدی زیدی عیسی، حیدرنیا دکتر علیرضا، نیکنامی دکتر شمس الدین. بررسی عوامل پیشبینی کننـده رفتار کارگران برای رعایت پوسچر صحیح با استفاده از نظریه رفتار برنامهریزی شده. ارمغان دانش. 1387; 13 (3) :111-122