1- گروه زیست‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران ، mirazi205@gmail.com 2- گروه زیست‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران 3- گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشگاه نهاوند، نهاوند، ایران
چکیده: (7060 مشاهده)
زمینه و هدف:سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یکی از مهم‌ترین اختلالات آندوکرینی است که حدود 10ـ 5 درصد از بانوان را در سنین تولید مثل تحت تأثیر قرار می‌دهد.برخی گیاهان دارویی قادر هستند. از بروز و یا پیشرفت این سندرم جلوگیری نمایند. هدف از این مطالعه تعیین و اثر عصاره هیدروالکلی میوه عناب(Zizyphus jujube L.) در موش‌های صحرایی مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک می‌باشد.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی، تعداد 42 سر موش صحرایی ماده نژاد ویستار نابالغ با سن 4ـ3 هفته در محدوده وزنی 70ـ50 گرماز مرکز پرورش حیوانات آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی همدان تهیه گردید، موش‌ها به صورت تصادفی به هفت گروه مساوی؛ کنترل، شاهد، شم، درمان شده با متفورمین و تیمار 1 ، 2 و3 به طور تصادفی تقسیم شدند. گروه کنترل روزانه به مقدار 5/0 میلی‌لیتر سالین نرمال به صورت تزریق داخل صفاقی دریافت کردند. گروه شاهد مقدار250 میلی‌گرم بر کیلوگرم تستوسترون انانتات حل شده در روغن کنجد به صورت تزریق زیر جلدی در ناحیه پشت گردن دریافت نمودند. گروه شم، 5/0 میلی‌لیتر روغن کنجد به صورت تزریق زیرجلدی دریافت کردند. گروه درمان شده با متفورمین، تستوسترون انانتات 250 میلی‌گرم بر کیلوگرم زیر جلدی پشت گردن همراه متفورمین، 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم به صورت گاواژ دریافت کردند. گروه‌های تیمار 1 و2 به مدت یک ماه به طور هم‌زمان 250 میلی‌گرم بر کیلوگرم تستوسترون انانتات و عصاره هیدروالکلی عناب به ترتیب با دوزهای 400 و 800 میلی‌گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق درون صفاقی دریافت نمودند. گروه تیمار 3 به مدت 4 هفته تستوسترون انانتات دریافت نمودند وبعد از گذشت 4 هفته، به مدت یک هفته عصاره عناب بادوز800 میلی‌گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق درون صفاقی دریافت کردند. در پایان آزمایش‌ها حیوانات ابتدا با اتر بیهوش شده و نمونه‌های بافتی تخمدان جهت بررسی‌های بافت‌شناسی تهیه و رنگ‌آمیزیH&E صورت گرفت. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آنالیز واریانس یک طرفه، کروسکال‌ـ والیس، کولموگروف‌ـ اسمیرنوف و تست تعقیبی توکی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که تستوسترون سبب ایجاد کیست‌های فولیکولی در تخمدان می‌شود. گروه‌های تیمار2 و 3 نسبت به گروه شاهد به طور معنی‌داری کیست‌های فولیکولی کمتری را نشان دادند(001/0p<)، بررسی بافت‌شناسی نشان می‌دهد که عصاره عناب با دوز های بالا سبب کاهش کیست‌های فولیکولی و هم‌چنین بلوغ فولیکول‌ها می‌گردد.
نتیجه‌گیری: عناب به دلیل دارا بودن مواد شیمیایی خاصی و ترکیباتی نظیر؛آسکوربیک اسید، فلاوونوئیدها، ویتامین‌‌های A وC و کلسیم احتمال بهبود بر روی سندرم تخمدان پلی کیستیک را دارد.
