زمینه و هدف: خشم آثار نامطلوبی بر حالت درونی افراد و به پیرو آن بر روابط بین فردی می­گذارد و از طرفی تربیت و مدیریت صحیح رفتار والدین باعث ارتقاء و بهبود روابط والدـ کودک می­شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت رفتار براساس مدل بارکلی در­ کاهش خشم دانش آموزان دختر و پسر قلدر دوره اول متوسطه انجام شد.

روش بررسی: نوع پژوهش آزمایشی از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه­ کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر و پسر دوره اول متوسطه شهر تبریز بودند. به منظور اجرای پژوهش پس از انجام سرند به وسیله معلمان و اجرای پرسشنامه قلدرـ قربانی الویوس،30 نفر از کودکانی که بر اساس نمرات کسب شده در پرسشنامه الویوس، به عنوان قلدر طبقه بندی شده بودند به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. پس از تکمیل پرسشنامه خشم نیلسون به وسیله دانش‌آموزان قلدر؛ والدین گروه آزمایش به مدت 9جلسه(45 دقیقه‌ای) در برنامه آموزش مدیریت رفتار قرار گرفتند، ولی گروه کنترل هیچ‌گونه آموزشی دریافت نکرد. آزمودنی‌ها پس از پایان جلسه‌های آموزش مدیریت رفتار والدین، مورد بررسی مجدد قرار گرفتند و بعد از یک ماه نیز پیگیری انجام شد. داده‌ها و با استفاده از شاخص­های توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: نتایج حاکی از اثربخشی آموزش مدیریت رفتاری والدین بر کاهش خشم نوجوانان قلدر (05/0P<) بود. در بین دختران و پسران تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. نتایج در مرحله پیگیری نیز تفاوت معنی‌داری را بین گروه آزمایش و کنترل نشان داد(05/0p<).

نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که آموزش مدیریت رفتاری  در کاهش خشم نوجوانان قلدر مؤثر بوده است که این امر  می‌تواند ناشی از تاثیر آموزش بر روابط روزانه در آنان باشد.