1- گروه حشرهشناسی پزشکی، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، موسسه اعتیاد، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران 2- گروه حشرهشناسی پزشکی، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، موسسه اعتیاد، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران ، haghi77@yahoo.com 3- گروه حشرهشناسی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران ، ایران 4- گروه آمار زیستی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، مازندران، ایران
چکیده: (2953 مشاهده)
زمینه و هدف:مگسها از لحاظ انتقال مکانیکی عوامل بیماریزای، ایجاد بیماری میاز و پژوهشهای حشرهشناسی قانونی در منطقه حایز اهمیت هستند. تشخیص و شناخت گونه در مناطق مختلف، اولین و مهمترین راه جهت کنترل بیماریهای منتقله به وسیله ناقلین در منطقه است. لذا هدف از این مطالعه تعیین و تنوع گونهها و وفور نسبی مگسهای حایز اهمیت پزشکی در استان گلستان، سال98ـ1397 بود.
روش بررسی: این یک مطالعه توصیفی میباشد، نمونهها شامل مگسهای مهم از نظر پزشکی میباشند، که نمونهبرداری در دو بخش شهری و روستایی، شامل هشت ایستگاه در شهرستان رامیان در سال 1397 صورت گرفت. تلهگذاری به صورت ماهانه، در روزهای آفتابی و در گرمترین روز ماه انجام شد. جهت صید مگسهای بالغ از توری حشرهشناسی و تله مخروطی استفاده شد. شناسایی گونهها بر اساس کلیدهای معتبر انجام شد. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار مایکروسافت اکسل مورد بررسی قرار گرفتند.
یافتهها: در این مطالعه 10 گونه موسکا دومستیکا(مگس خانگی)(75/53)، موسینا استابولانس(26/7)، لوسلیا سزار(39/14)، لوسلیا سریکاتا(91/7)، کالیفورا ویسینا(95/8)، سارکوفاگا افریکا(55/1)، سارکوفاگا اجپتیکا(51/0)، کالیفورا ومتیوریا(48/3)، سارکوفاگا ارگروستوما(75/0) و موسینا لویدا(18/0) از سه خانواده کالیفوریده، سارکوفاژیده و موسیده صید گردید. بیشترین وفور مگسها در محلهای جمعآوری زباله و اماکن حیوانی مشاهده شد. گونه موسینا لویدا برای اولین بار از شمال ایران در این مطالعه گزارش شد. بر اساس نوسانات دمایی مشخص شد که با افزایش دما و کاهش رطوبت میزان فراوانی جمعیت مگسها در منطقه افزایش مییابد.
نتیجهگیری: با توجه به وفور بالای مگسها در محلهای جمعآوری زباله و اماکن حیوانی انتقال سریع زبالهها به مناطق خارج از محیطهای مسکونی و دفن بهداشتی آنها جهت کاهش جمعیت مگسها ضرورت دارد. انتقال اماکن حیوانی به خارج از محیطهای مسکونی و توصیههای بهداشتی به مردم و مراکز درمانی در زمینه بیماریهای منتقله به وسیله گونه مگسهای موجود در ماههای گرم سال لازم الاجرا میباشد.
Hossinzadeh M, Motevali Haghi S, Fazeli Dinan M, Enayati A, Akbarzadeh K, Yazdani Charati J et al . Species Diversity and Relative Abundance of Medically Importance Flies in Golestan Province, 2018-19. armaghanj 2020; 25 (3) :398-409 URL: http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-2725-fa.html
حسین زاده منوچهر، متولی حقی سیدفرزاد، فاضلی دینان محمود، عنایتی احمدعلی، اکبرزاده کامران، یزدانی چراتی جمشید و همکاران.. تنوع گونهها و وفور نسبی مگسهای حایز اهمیت پزشکی در استان گلستان، سال98ـ1397. ارمغان دانش. 1399; 25 (3) :398-409